Fiyatların kaderi

Dün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ocak ayı Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) verilerini açıkladı. Nedir Tarım-ÜFE TÜİK'in tanımı şu şekilde: Tarım ÜFE, çiftçinin üreterek piyasaya satışını yaptığı ürünlerin ilk el satış fiyatlarındaki zaman içerisinde meydana gelen değişimlerin oransal göstergesini aylık olarak izlemek amacıyla hesaplanmaktadır.Yani çiftçisiniz. Ürün üretiyorsunuz. Ürettiğiniz ürünün sizden çıkış fiyatına bakıyor TÜİK. Tersinden bakalım. Çiftçi değil, tüketicisiniz. Sizin manavdan, pazardan, marketten aldığınız ürünün üreticisinden çıkış fiyatındaki değişimi gösteriyor. Biliyorsunuz uzunca bir süre çiftçiden 3 TL'ye çıkan ürünün marketten 10-15 TL'ye alınmasını konuşmuştuk. Önemli bir veri. Hatta önemi geçtiğimiz hafta sonu gıdadaki KDV indirimi ile birlikte daha da artan bir veri. Neden mi Özetleyeceğim. Ancak önce TÜİK'in açıkladığı veriye birlikte bakalım. Tarım-ÜFE'de 2022 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre 14,83 ve bir önceki yılın aynı ayına göre 52,00 artış gerçekleşti.Daha anlaşılır hale getirelim. 2021 yılı ocak ayında çiftçiden 100 TL'ye çıkan bir ürünü düşünün. O ürünü çiftçiden alıp hale getirip satan var, hale gelip alıp ardından satılmak üzere markete götüren var. Yani aracılar var. Bu aracıların nakliye maliyetleri 50 TL ve vergi ve karları da iyimser bir hesapla 50 TL oldu diyelim. Ürünün nihai tüketiciye satış fiyatını da 200 TL olarak hesaplayalım. TÜİK'in açıkladığı bu son veri diyor ki çiftçiden ürünün çıkış fiyatı yüzde 52 arttı ve 152 TL oldu. Bu arada nakliye maliyetleri de geçtiğimiz yıl aynı döneme göre en az yüzde 100 arttı. 50 TL olan nakliyenin maliyeti akaryakıt giderleri nedeniyle 100 TL'ye çıktı. Arada asgari ücret kadar da haldeki aracıların ücretlerinin arttığını varsayalım. Bu da 50 TL'den 100 TL'ye çıkmış oluyor. Ne oldu fiyat 352 TL. Artış oranı yüzde 75! Siz bu ürünü bir yıl önce pazardan 200 TL'ye alıyorken şimdi 352 TL'ye alıyorsunuz. Sonra bir hafta sonu Hükümet diyor ki vatandaşımızı