St. Petersburg'un Peterhof Sarayı'nı görenleriniz var mıSaray, Deli Petro tarafından Versailles'a nazire olarak yaptırılmış. Son St. Petersburg gezimde ziyaret ettiğim yapıdan aklımda kalan en canlı motif, abartılı ihtişamı değil; "Taht Salonu" ile "Arz Salonu"nu çepeçevre kuşatan "Çeşme tabloları" oldu.Çeşme tabloları, 1768-74 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Çeşme Deniz Muharebesi olarak tarihe geçen Osmanlı bozgununda Türk donanmasının çıra gibi yakılarak batırılmasını betimliyor. Yabancı heyetlerin kabul edildiği, sarayın kalbini oluşturan bölmede bir-iki-üç-beş değil düzineyle devasa tablo Osmanlı donanmasının cehennem alevleri arasında Ege'nin sularına gömülmesini aşamalarıyla tasvir ediyor. Çeşme muharebesinin yaşandığı dönemde Rusya'da II. Katerina var. Henüz daha Kırım'ı almadığından -Kırım'ı bu savaştan sonra alacak!- Katerina, Karadeniz'e doğrudan çıkamıyor. Gemilerini Baltık'tan indirerek Osmanlı'yı gafil avlıyor.Rus gemilerinin üç ay süren uzun deniz macerasından gerçi Osmanlı'yı haberdar edenler çıkıyor ama ecdat "Hadi canım! Baltık nere Çeşme nere" diyerek gelen haberleri ciddiye almıyor. İngiliz tarihçisi Kinross'un ifadeleriyle "barut ve toplarla dolu Çeşme Limanı, Türkleri yutan bir volkana dönüşüyor".II. Katerina, savaşın sonunda imzalanan Küçük Kaynarca Anlaşması'ndan tam dokuz yıl sonra 1783'te, tüm çarların rüyası olan "Karadeniz'e açılmanın" anahtarı Kırım'ı ilhak ediyor. DÖNÜM NOKTASI Üstünden 2.5 asır geçen bir savaşın ardından, bu vahşi tarihin simgesi olan Çeşme tabloları hâlâ işte yedi düvele kapak olsun diye bugün St. Petersburg'un çarlık saraylarında zafer nişanesi gibi sergileniyor. II. Katerine, Osmanlı donanmasını yok etmekle yetinmiyor. Özel olarak bir de savaşı en canlı şekilde tasvir edecek bir ressam tutuyor...Jacob Phillippe Hackaert isimli Alman ressamın yaptığı ilk tasvirleri yeterince tesirli bulmayan Çariçe, kalyonların patlamasını tuvale en gerçekçi şekilde aktarabilmesi için özel olarak bir eski Rus kalyonunu da ateşe veriyor. Hırsa bakın!Peki, Büyük Katerina buna niye bu kadar önem veriyorÇünkü Çeşme savaşı, Rus İmparatorluğu'nun yükselişi ile Karadeniz yayılmacılığında bir dönüm noktası. Osmanlı'nın çöküşü ile Rusların Karadeniz yayılmacılığının ivme aldığı yer oluyor Çeşme. Bir imparatorluğun yükselişi bundan böyle diğerinin çöküşüne adeta koşut oluyor. Biri yükselirken diğeri sürekli geriliyor. Bir donanmanın yenilgisi, bu derece geri dönüşü olmayan sonuçlara yol açabiliyor. Rus amiral gemisi Moskva'nın, Karadeniz'in fırtınalı sularına gömülmesini izlerken, aklıma hep bunlar geldi."Bir donanmanın iğdiş edilmesinin ne demek olduğunu en iyi Ruslar bilir" dedim kendi kendime. Gerçi burada yok olan bir donanma değil. Bir gemi. Ama ne gemiSırf üzerindeki güçlü silahlar ve onların maliyeti değil, başlı başına gemi Rusya'nın yakın tarihinin özeti gibi.Sovyet döneminde Ukrayna tersanelerinde yapılmış ve -Kiev'in iddialarına göre- Ukrayna tarafından vurulmuş. Berlin Duvarı'nın yıkılışından önce "Slava" adıyla bilinirken, Sovyetler'in dağılışı ile "Moskva" ismiyle Ruslaştırılmış!Bitmedi. "Nahimov nişanı" ile de ardından taltif edilmiş. Nahimov deyince orada da bir durmak lazım. Nahimov da bir simge. O da Osmanlı donanmasını Sinop'ta batırmak suretiyle dünyanın en kanlı savaşlarından biri olan Kırım