İlâhî kelâm manasıyla başlayalım. "Artık ye, iç; gözün aydın olsun. Bir beşer gördüğünde 'Ben Rahman için oruç adadım; bugün hiçbir insanla konuşmayacağım' de."1

Nimetlerden faydalanma ruhsatı. Manevî kazancın kaybolmaması için sabrın şart olması ikazı!

"Oruç tutunuz ki, (madden ve manen) sıhhat bulasınız!"2

Kâinatın Efendisinin; Orucun saadet-i dareyne vesile olduğuna dikkat çekip hatırlatması. Ve asrın sahibinin çok ibretli, yerinde izah ve yorumu: Ramazan-ı şerifin derin hikmetini modern asır ve akıllara nakşedecek tesirli bir izah.

"İşte, Ramazan-ı Şerifte, en zenginden en fakire kadar herkesin nefsi anlar ki, kendisi mâlik değil, memlûktür; hür değil, abddir. Emrolunmazsa, en âdi ve en rahat şeyi de yapamaz, elini suya uzatamaz diye, mevhum Rubûbiyeti kırılır, ubudiyeti takınır, hakikî vazifesi olan şükre girer."3

Ramazan, zaman. Oruç; itaat, sabır, tefekkür, yardım, ikram, hayır, hasenat, okumak, dua, münacaat. İlkönce, vücut sarayında, beyinlerde, ruh ve kalplerde manevî bir "itikaf"

Altmıştan fazla ismi olan Ramazan ayının bu yönüne de bir bakalım.

Ramazan:

On bir ayın sultanı olan aydır.

Ayların en şereflisi olan aydır.

Şehr-i Ramazan; ismiyle müsemma olan bir aydır.

Şehru's-sıyamdır. Orucu zamana ve mekâna, muhtaç gönüllere olan aydır.

Şehru'l-kıyamdır. Teravih namazındaki uzun kıyamla kıyamı getiren aydır.

Şehru's-sabır; sabrı hatırlatan ve yaşatan aydır.

Şehru'l-muvasat; iyi geçinme ve bölüşmeyi icra ve tatbik ettiren aydır.

Şehrullah; Allah-u Teâlâ'nın ayıdır.

Şehru'l-hayr; Hayırları bollaştıran aydır.

Şehru'l-berake; bereketi çoğaltan aydır.

Seyyidü'ş-şuhur: ayların sultanı ve efendisi olan aydır.

Şehru'l-ümme; ümmetin, ümmet olduğunu hatırlatıp yaşatan aydır.

Şehru'l-Kur'ân; Kur'ân'ın ayıdır.

Şehru'n-necat; kurtuluşun maneviyatını kuşatan ve müjdeleyen aydır.

Manevî her türlü güzellik ve nezafetin kaynağı ve hamisi olan bu mübarek ay; öyle bir faziletlidir ki, hakkındaki rivayetlerle vaad edilen maddî ve manevî kurtuluşlar, hiçbir ayda taahhüt edilmemiştir.