Yanlış anahtar doğru kalbi açmaz

MUSTAFA ÇELİK

Hak üzere atan bir kalbin ilk işi, doğru olana yer açmaktır. Ve yine o kalbin şiarı, yanlışa alan tanımamaktır. Zira kalp, yaratılışından bu yana sevmenin ve sevilmenin evi olmuştur. Sevmekte, sevdirip sevindirmekte kusur edenlere karşıysa, o kalbin kapıları kapalıdır. Ne güzeldir ki, başkasına verdiğiniz sevinç, görünmeyen yollardan dolaşır, dönüp dolaşıp size kavuşur.

Hakikat ehli kalenderler, kalp kıranların sırtındaki atlas kaftana dönüp bakmazlardı. Onlar bilirdi ki, gönül neyle örtülürse örtülsün, hakikatin zarif nüktesi yalnızca kalender bir ruhun aynasında belirir. Kalp kazanmanın yolları çok, sırları derindir. Gerçek bilgelik, çoğu zaman sıradan bir bedenin içindeki saklı hazine gibidir. Ama onu görebilmek, yalnızca derinlemesine bakabilen gözlere nasiptir. Çünkü zahirdeki güzellik, çoğu zaman bâtındaki hakikati örter; bir inci de kum tanesinden farksızdır, eğer onu ayırt edecek göz yoksa.

Yol, Hakk'a varan yoldur; göz ise Hakk'ı görebilendir.

Kalb-i selîm'i yitirdiğimizde, dünyadaki yerimizi de bir müddetliğine kaybederiz. Bu kaybın ardından gelen yas, yeniden inşa için bir şarttır. Kim ki sevgiliyi sayıklamış, ruhlar çarşısından eli boş dönmüştür

Selîm bir kalp, bizi aşılmaz sanılan eşiklerden geçirir; yolun tıkandığı yerde gizli kapıları buldurur. Kalbinden habersiz yaşayanlar, harabe hükmündedir. Zira bir ömrü anlamlı kılan, kalbin kendisidir. Rabbimiz buyuruyor:

"O gün ki ne mal fayda verir ne evladlar!

"Allah'a selim bir kalp ile gelen başka." (Şuara Sûresi88-89)

Kalbimize girebilenler, sadık dostlarımızdır. Bazen en maharetli hekim bile, candan bir dostun yerini tutamaz. Ehl-i irfan'dan biri şöyle der:

"Dost, yolda sırttır, limandır. İyi bakarsan görürsün ki, yolun tamamı sevgiliden ibarettir. Sevdiklerine ulaştığında sus, dur. O halkada kendini yüzük taşı sanma."

Dostluk, bir başkasında kendini okuyabilmektir. Kendi birikimlerini, hayallerini, başarı ve sancılarını; seni sen yapan ne varsa dostun için de temenni edebilmektir. Onu bir ayna bilip, kendini o aynada yeniden inşa edebilmektir. Kısacası, içini dışına çevirebildiğin kişidir dost.

Sadık dost; anne, baba ve yârin aynı kalpte buluştuğu yerdir. Kimi zaman, ne ailemize ne de kendimize itiraf edemediğimiz duyguları dostlarımızın yüreğine dökeriz. Ve içimizde biriken yük, onunla paylaşıldığında şifa olur. Samimi bir dost, ekmek gibi, su gibi, hava gibi elzemdir.

Bazen bir kadının dili, gönül adamının kalbini incitebilir. Lâkin doğru bir kalbin vazifesi, bu incitilmişliğe sabretmektir. İmam Gazâlî der ki: "Kadınların dili karşısında sabretmek, Allah dostlarının imtihanlarındandır." Doğru kalp, seveni kaybetmeyi kabullenmez. Erkeklerin vurdumduymazlığını, dalgınlığını sevgiyle tedavi etmek ise, Allah dostu kadınlar için sadakadır.

Müfessirin ulemadan Fahreddin er-Râzî (rh.a), bu hususta dâimâ kalbî rikkat ve teyakkuz hâlinde bulunmanın lüzumunu şöyle izah etmiştir:

"Hak Teâlâ, rızâsının hangi ibadette olduğunu gizlemiştir ki bütün ibadetlere rağbet edilsin. Gazabının hangi isyanda olduğunu gizlemiştir ki bütün günahlardan kaçınılsın.