İslâm'ı ve Müslümanı birlikte görmek gerekir. İslâm'ın olduğu yerde Müslüman olur, Müslümanın olduğu yerde bir tek İslâm uygulanır. Batının kanunları, değerleri karşısında eziklik kompleksine kapılıp İslâmî kanunları reddedip Müslümanları hor ve hakir görüyorsunuz, kendi istikbaliniz ve istiklalinize karşı savaşıyorsunuz demektir. Geçmişte Mısır müftüsü Muhammed Abduh'un "Batı'ya gittim, İslâm'ı gördüm ama Müslüman yoktu; Doğu'ya döndüm, Müslümanları gördüm ama İslâm yoktu" ifadelerini bir tespitten ziyade Batının değerleri karşısında olumsuz bir etkilenmenin dışa yansıyan hali olarak anlamak gerekir. Ebû Müslim Horasanî (rh.a.) Emevîlerin yıkılışı ile ilgili şu ibretlik tespitte bulunarak der ki: "Onlar şerlerinden emin oldukları için dostlarını uzak tuttular. Kendilerine bağlamak için düşmanlarını yakınlaştırdılar. Yakın tutulan düşman dost olmadı. Ama uzak tutulan dostları düşman oldu. Herkes düşman safında birleşince yıkılmaları mukadder ol." Yaşadığımız bugünler, Ebû Müslim Horasanî (rh.a.)'in bu sosyolojik tespitinin haklılığını ortaya koyan tefsiri günlerdir. Galiba bu tespitten ibret almak, ders çıkarmak ve kulağa küpe yapmak birçoğumuza nasip olmamıştır. Allah yolunda Rabbanî hedefleri gerçekleştirmek için kendinizi "dostları çoğaltmak, düşmanları azaltmak zorunda" hissetmiyorsanız, kaybetmeye mahkûmsunuz. Dostlarınızı düşmanlarınıza feda ediyorsanız, zaten siz kaybedilmişlerden sayılıyorsunuz. İşimiz bitene kadar yanımızda tuttuğumuz insanları işimiz bittiğinde bir kenara iter, başkalarını dost edinmeye kalkışırsak, başkaları bize dost olmadıkları gibi, hazır dostlarımızdan da oluruz. Tarih dersinden, tecrübe öğretmeninden bunu öğreniyoruz. Tarih dersini, tecrübe öğretmenini sakın hafife almayalım. "Tecrübe bir taraktır; hayat onu insana kel olduktan sonra verir! Halkı Müslüman veya halkından Müslüman olan bir ülkede laikliğe iman etmiş demokrat sağcı ve solcu politikacılar; her dönem için, kullanacakları, kullanıp da bir kenara atacakları birtakım Müslümanlar bulabiliyorlarsa, bu ülkede