Şu mübarek günlerde kötümser yazmak istemiyorum. Ama gerçekler iyimser olmaya izin vermiyor.

Müslüman dünyada yoksulluk ve sefalet kol geziyor. Özellikle son yıllarda insanlar hayatta kalabilmek için bin bir türlü tehlikeyi göze alarak zengin ülkelere akın ediyor. Beyin göçünün artarak devam etmesi ayrı bir sorun; ülkemiz ve Müslüman toplumlar için bir başka büyük tehlike.

Bunlar neden oluyor Maalesef ilim geleneğimizde İslam'ın ve Hz. Peygamber'in gerçekleştirdiği büyük değişim ve dönüşüm genellikle dar anlamda dinî yönüyle ele alınmış; konunun toplumsal, siyasi, hukuki, ekonomik ve sair boyutu tahlil edilmemiştir. İlk gelen ayetlerden itibaren Kur'an'ın sürekli gündeminde olan bu konular ulemamızın gündeminde olmamıştır. Aynı basiretsizliğin bugün de sürdüğünü mesela- bizdeki bir kısım "ulema"nın sergilediği utanç verici örnekler gösteriyor.

O yüzden de İslam'ın ve Peygamberimizin belirtilen dünyevi alanlarda başardıklarını çoğunlukla doğubilimcilerin eserlerinden izlemeye mecbur kalıyoruz.

Mesela Macar doğubilimcisi Ignaz Goldziher'in, Almanca ilk baskısı 1910'da yapılan, Fransızcaya Le Dogme et la loi de l'Islam adıyla çevrilen (çev. F. Arin, Paris 1920) eserinden (s. 3-5) -hoş göreceğinizi umarak- biraz uzunca alıntılar yapacağım. Goldziher, İslam'ın yoksulluk sorununa getirdiği çözüm bağlamında, "Arap halkının tarihte ilk gerçek reformcusu Hz. Muhammed'dir" diyor. Yazarın ifadesiyle, "Hz. Muhammed'in vicdanı, putperest yurttaşlarının dinî ve ahlâkî zihniyetine isyan etti. Zira Arap kabilelerinin boş ve kaba çok tanrıcılıkları göz önüne alındığında, onların hayat ve geleneklerine dayanan bir toplum, yüksek bir ahlâkî standarda sahip olamazdı"

"(Putperest) dinî geleneğin en önemli merkezlerinden biri,... Kâbe'nin bulunduğu Hz. Muhammed'in memleketi Mekke idi. Mekke'nin tüccar ve zengin sınıfına özgü materyalizm, kibir ve plütokrasi hâkimiyetin zenginlerde olduğu yönetim şekli, Kâbe'yi koruma işini sadece dinî bir ayrıcalık değil, aynı zamanda bir zenginlik kaynağı yapıyordu. Bunlar yani materyalizm, gurur ve plütokrasi, şehrin seçkinlerinin baskın özellikleriydi Kısaca Kâbe hatırı sayılır bir maddi kazanç kaynağıydı."

"Hz. Muhammed yoksulların ezilmesinden, açgözlülükten, kötü niyetli ticaretten, insan hayatının daha yüksek yararlarına ve görevlerine, 'kalıcı ve erdemli işler'e (Kehf suresi 1846) karşı temel bir ilgisizlikten yakınıyordu" Nihayet o, "Allah tarafından, halkının arasına girerek yanlışlarının kendilerini sürüklediği kıyamet konusunda onları uyarmaya çağrıldığını hissetti."

Goldziher'in bana göre- tamamen orijinal ve isabetli olan bu bakış tarzını sürdürürsek görürüz ki, Peygamberimiz Kur'ân-ı Kerîm'in rehberliğinde yürüttüğü davet faaliyetinin bütününde, en fazla, kuşkusuz şirk sorunu ile birilikte- bugün de canlı olan şu iki insani sorunu çözmeye yoğunlaşmıştı:

1- Yoksulluk sorunu, zenginler sınıfının yoksullar karşısındaki acımasızlık ve ilgisizlikleri.

2- Güvensizlik sorunu, ardı arası kesilmeyen kabile savaşları, baskınlar, yağma ve talanlar.