12 Eylül darbesinin yapıldığı 1980 yılına kadar Suriye'den yapılan kaçakçılık faaliyetleri üç kol üzerinden yürütülürdü... Kaçak malları Suriye'den alanlar, bunları sınırdan taşıyan hamallar ve Urfa'nın Kaçakçı Pazarı'nda, tüccarlarla başka kentlerden gelenlere satan "dellal"lar... Kaçakçı ağalarının konumu pek değişmezdi... Onlar Suriye'ye giden hamallara sermaye verir, hamallar ise yaşlanınca dellal olur, kaçak giysilerin pazarlanmasında çalışırlardı... İşte Suriye'ye küçük ve büyükbaş hayvan götürüp oradan çay- kahve- kına-kumaş- giyim eşyası getiren kaçakçılar, Urfa, Mardin, Kilis, Antep ve çevresinde on binlerce ailenin de geçim kapısı olurlardı... İçinde uyuşturucu ve silah olmasa da, en basit ürün bile kaçak sayıldığı için cezası çok ağırdı o zamanlar... Çünkü bir kaç kilo Sri Lanka (Seylan) çayı için en az bir yıl hapis yatardı kaçakçılar... Kaçağın cezası keşke sadece hapis olsaydı... Suriye sınırındaki kentlerde, tel örgünün dibindeki köy ve mezralarda yüzlerce insanın koltuk değneğiyle yürümesinin sebebi de işte o zalim kaçakçılık yollarıydı... Çünkü yüzlerce kaçakçı, Suriye'ye hayvan götürürken ya da dönüşte çay- kahve- kumaş getirirken, mayın patlamalarında bacaklarını yitirmişti... Babaları kaçakçı olan çocuklar ise eşyaların Suriye'den bazen atlarla bazen ciplerle getirilmesini oyun zannederlerdi!.. "Kolcu- Kaçakçı" oyunu çocuklar arasında bu yüzden yaygındı... Oysa ekmek kavgasının arkasında oyun değil, ölümün mayınlı korkusu vardı!.. Çocuklar hiçbir şeyin farkında olmadan (adeta oyun oynarcasına) kaçakçıların avlulara yığdığı ve çemberlerini keserek ortalığa saçtığı kıyafetlerin ceplerini arar, mendil- cüzdan ve paraları bir köşede biriktirir, aralarında pay ederlerdi... Şaşırtıcı olan ise çocukların sadece kaçakçılık ve babalarının üzerine sinmiş korkulardan habersiz olmaları değildi... KAÇAK ÇAYIN KANLI GİZEMİ!.. Etrafı Süryani mağaralarıyla çevrili gecekonduların ortasına saçılan kıyafetlerin çoğu dünyanın en ünlü giyim markalarının ürünleriydi... O markalı giyecekler ikinci el olduktan sonra Kızılhaç üzerinden tüccarlara, oradan da Suriyeli esnafa satılırdı... İşte babalarının Halep üzerinden, mayınlı arazileri geçerek getirdiği o markalı kıyafetlerin ne kadar değerli olduğunun da farkında değildi çocuklar... 1980 öncesi, ayaklarında yırtık cizlavetli çocukların okula dünyaca ünlü Gucci, Versace, Christian Dior, Pierre Cardin, Dolce Gabbana, Yves Saint Laurent, Louis Vuitton ve benzeri markaların etiketini taşıyan paltolarla- ceketlerle gelmesine çok şaşırırdı öğretmenleri... Ayaklarından üstlerine kadar çelişki barındırmalarına rağmen, öğretmenlerinin varlıklı ailelere mensup sandıkları bu çocuklar, yaşamın kaçak yollarında, ceplerinde harçlık olmazken, bedenlerinde sergiledikleri derin çarpıklıkların figüranlarından başka bir şey değillerdi... Evet; tel örgülerin kaçak yollarında, ekmeğin kana bulandığı zamanlar çok gerilerde kaldı... 12 Eylül darbesi sınırları da tamamen kontrol altına alınca, kaçakçı ağaları ticarete yöneldi, hamallar kaçakçı kahvelerinde işsiz-güçsüz zaman geçirmeye başladı... Ticarete yatkın olanlar ise 1983'ten itibaren Turgut Özal iktidarıyla birlikte başlayan ithalat- ihracat furyasında iş adamı oldu... Kaşığından Kalaşnikof sesi, dumanından mayın kokusu yükselen kaçak çayların o gizemli ve korku sinmiş efkarı ise ithalatla birlikte yok olup gitti... "Kaçak çay", neredeyse her taşında-her telinde insan bedeninin parçalarının takılı kaldığı mayınlı arazilerden değil, Mersin limanına gemilerle geliyor artık... Seylan çayı artık marketlerde satılıyor... Peki; bir zamanlar yoksul kaçakçı çocuklarının bedenini de süsleyen, Halep'ten Urfa'ya, oradan da Batı kentlerindeki zenginlere giden ünlü markalı kıyafetler nasıl el değiştirdi.. 20 MİLYAR DOLARLIK VURGUN!.. Bir zamanlar Suriye'den getirilen eşyaların saklandığı mağaralar gecekondu istilasında olsa da, kaçakçıların yoğunlukla yaşadığı Kötüler Mahallesi neredeyse aynı şekilde duruyor... Kaçakçı Pazarı'nda ise artık ithal çay, kahve ve kumaşlar satılıyor... Ancak 1980 öncesi ve sonrasında kaçağın ithalata çevrildiği dönemi anımsatmamızın nedeni bu değişimler değil... Dün bir gazetenin manşetindeki haber, kaçağın ardından, sadece ünlü markaların artık