Meddahlık yarışının sonu

Sönen, batan, zâil olup giden fânî ve lüzumsuz şeylere perestiş etmek, hele hele bunlar için meddahlık yarışına girmek, günün birinde sahibini mahçup edip zillete düşürmesi muhakkaktır.Şayet kişi düşünerek hareket etse, bu tehlikenin farkına varır ve o yola sülûk etmez. Ama, ne yazık ki, kendini tutamayıp fenâ ve fânî şeyler meddahlık yapan, hatta meddahlık yarışına tutuşanların sayısı hayli fazla görünüyor. İşte size bunun bazı nümuneleri. Bir bakarsınız, toplum içinde bir adam sivrilir. Hemen ardından, o adamın meddahları türemeye başlar. Bir bakarsınız, 12 Eylül Darbesi gibi antidemokratik bir inkılâp olur. Hemen ardından, o meşûm darbeyi yapanların hayranları, meddahları türemeye başlar. Bir bakarsınız, adamın (yahut madamın) biri medyatik, yahut fenomen olup bir şekilde şöhret kazanır. Hemen ardından, bir sürü silik şahsiyet ona hayranlık duymaya, deste deste medihnâmeler düzmeye başlar. Bir bakarsınız, dinî veya siyasî tandanslı bir adam, şöyle aradan sıyrılıp ön plâna çıkarak liderliğe oynar. Hemen ardından, ona övgüler yağdırmada birbiriyle yarışan ezikler, büzükler, troller türemeye başlar. Bunların tamamı, aslında bir zaafın, bir basitliğin eseri; bir acziyetin, bir muhakemesizliğin, bir basiretsizliğin neticesidir. Yoksa, kendisi de fâni olan bir insan, tutup bir başka fâniye böylesine bağlanmaz ve bağlanmamalı. Körlemesine bağlanıyorsa şayet, kendi eliyle kendini aşağılara çekmiş, basitliğe indirgemiş oluyor demektir. Âhir ve âkıbette pişmanlık duymamak ve ayağa düşüp bedbaht olmamak için İbrahimvârî nidâ edip şunu söylemeli insan: "Fânîyim, fânî olanı istemem; âcizim, âciz olanı istemem. Ruhumu Rahmân'a teslim eyledim, gayr istemem. İsterim, fakat bir yâr-ı bâkî isterim..." (BSN; Lem'alar, Sözler: 201) Fânilere karşı meddahlıkta sınır tanımayan kimseler hakkında merak ettiğimiz noktalar var. Cevabı kısmen içinde olmakla beraber, onlara yine de bazı hususları hatırlatmak isteriz. Şöyle ki: Meselâ, 12 Eylül darbecilerini desteklediniz. İnsanlık dışı icraatlarına bile alkış tuttunuz. Meddahlıkta şampiyonluğa oynadınız. Militarist Anayasalarına dahi başlangıçta toz kondurmadınız. Onlara muhalefet edenlere hiç tahammül göstermediniz. Alabildiğine saldırganlaştınız. Hatta, ileri gidip sizinle birlikte hareket etmeyenleri türlü isnat ve hakaretlerle damgalamaya çalıştınız. Peki, ya sonrasında Sonrasında ne oldu ve şimdi ne