Bu sene, cumhuriyet adı altında kurulan tek parti ve tek adam rejimiyle birlikte, ona dünyada tanınma yolunu açan Lozan Andlaşmasının da 100 yılı.Şimdiye kadar daha çok "Zafer mi, hezimet mi" bağlamında tartışmalara konu olan Lozan bu vesileyle yeniden gündeme geldi. Bu defa "Andlaşmanın 100 yıl sonra açıklanacak gizli maddeleri var mıydı" sorusu ekseninde yorumlar yapılıyor ve "Gizli madde yoktu" deniliyor. Bununla bağlantılı olarak, Büyük Doğu dergisinde yayınlanan ve Bediüzzaman'ın Emirdağ Lâhikası'nda iktibas ettirdiği "Lozan'ın içyüzü" makalesi eleştiriliyor. Üstad, Hayim Naum'un ve Lord Gürzon'un Türk heyeti ve yönetimiyle yapılan pazarlıklardaki rolünün anlatıldığı bu makaleyi, 5. Şua'da açıklanan hakikatleri teyid eden bir vesika olarak niteleyip kitabına koydurmuş. Buna mukabil, makale muhtevası için "hayal mahsulü" diyenler var. Ama bu iddianın da dayanağı yok. Neye göre hayal mahsulü Hayim Naum'un Türk heyetindeki varlığı da, Gürzon'un İngiliz heyetinin başı olduğu da bir vakıa. Görüşme trafiğinin şahidi olarak, makaledeki bilgileri aktardığı ifade edilen Türk heyeti üyelerinden İbrahim Arvas, bunları kafasından uydurmuş olabilir mi Arvas'ın sonraki süreçte sergilediği belirtilen bazı çelişkili tavırlar, Lozan pazarlıklarıyla ilgili olarak anlattıklarını geçersiz kılar mı Ki, bunlar Büyük Doğu'da yayınlandıktan sonra muhataplarınca tekzip edilmemiş. Ayrıca,