İşçisi, memuru, emeklisi, Türkiye'de bugün milyonlarca yurttaş büyük bir kâbusun içinde yaşıyor. Memurlar 47 bin TL olan yoksulluk sınırına, işçilerle emekliler ise 19 bin TL olan açlık sınırına ulaşamayan ücretleriyle yüzde 100'leri geçen enflasyonla geçinme savaşında.

Bütün bir yıl boyunca geçerli olacağı açıklanan maaşlardaki artış oranları ise yaklaşan yerel seçimlerin etkisiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın insafına kalmış durumda. O isterse emeklilerin insanlık dışı ücretlerine birkaç bin TL daha ekleme yapılacak.

Türkiye ekonomisi bıçaksırtında.

Kurtarıcı olarak gelen Mehmet Şimşek ve ekonomi yönetiminin tek hedefi, yurtdışından para bulup ödemeler krizini engellemek. Türkiye'nin döviz rezervleri ise hâlâ ekside.

Üstelik bu daha iyi günlerimiz. Seçim sonrası bambaşka bir tünele girilecek. Şimşek'in sıkılaştırma politikaları sertleşecek. Faiz ve vergi artışlarıyla başlayan "acı reçete" artık saklanmadan uygulanacak. Bu reçetenin faturası ise kapanan fabrikalar ve işsizlik olarak her kesim tarafından ödenecek.

Çünkü deniz çoktan bitti. Geçme-diğimiz köprülere, otoyollara, artık farkını bile ödemekte zorlandığımız şehir hastanelerine verilen döviz bazındaki garantilerle, vazgeçilemeyen şatafat, bin odalı saraylar, hâlâ azaltılmayan kamu harcamaları nedeniyle bitti deniz.

2002'de Türkiye'nin dış borcu 129.6 milyar dolar iken 2023 Eylül'ü itibarıyla 482.6 milyar dolar. Ve bu paralar ne yazık ki toprağa, en kolay büyüme yolu olan inşaatlara gömüldü.

Bu yanlış yatırımlardan biri de alışveriş merkezlerine (AVM) yapılan yatırımlardı. Bunlar, AKP'nin en fazla övündüğü, sembol yatırımlardan biri oldu zaman içinde.

İstanbullular iyi bilir. 2000'li yılların başına kadar Levent'ten Maslak'a uzanan güzergâhta Roche, Deva, Tekfen, Eczacıbaşı, Renault gibi büyük kurumların fabrika ve genel merkezleri yer alırdı. Bunların hepsi yıkıldı ve yerlerinde AVM'ler yükseldi.

Sadece fabrikalar ve merkezler değil, deprem toplanma alanları, yeşil alanlar da AVM'lere kurban oldu.

Bugün Türkiye'de 452 AVM var. Bunların 100'den fazlası İstanbul'da. Ve büyük bölümü zorda. AVM'lerin birbiri ardına gündeme geldiği o yıllarda uzmanların söyledikleri bugün gerçek oluyor.

Bugün bir AVM yatırımının geri dönüş süresi 15 yıldan 80 yıla çıkmış. Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın geçen günlerde yaptığı açıklamaya göre bu AVM'lerin 70'i borçlarını ödeyemediği için bankalara geçti.

Plansız, fizibilitesiz AVM yatırımlarında yaprak dökümü birkaç yıldır yaşanıyor. Ancak sürpriz gelişmelerden biri geçen hafta yaşandı. Hollandalı Multi'nin sahip olduğu dokuz forum alışveriş merkezi için konkordato istendi.