Aslı dine uygun olan, fakat sıfatı dinin aradığı şartlarauygun olmayan satışlara"Fâsit satış"denir.

İslamiyet ve çalışma hayatı -16-

Dinimizin, yenilmesini ve kullanılmasını haram saydığı mallardan birisi de(Fâsit satış)ile kazanılan mallardır. İslâmiyetin mal saydığı ve kullanılmasına izin verdiği, aslında sahîh olan satıştır. Fakat satılan malın bedeli, kullanılması helal olmayan mallardan birisi olan veya satılan malın veya bedelinin miktarı ve vasıfları belli olmayan, veresiye satışlarda ise, bedelinin ödeme zamanı bilinmeyen satışlara(Fâsit satış)denir. Bunlar, aslı dine uygun olan, fakat sıfatı dinin aradığı şartlara uygun olmayan satışlardır.

Aşağıdaki satışlar fâsit olan alışverişlerdir:

1.Kıyemî olan, çarşıda-pazarda benzeri bulunmayan, bulunsa bile fiyatı aynı olmayan bir malın iki tanesinden hangisini istersen al diyerek satmak fâsittir. Müşteri hangisini istersem onu alırım derse, muhayyer olarak câiz olur.

2.Fiyatı, semen belli olmazsa, meselâ, bu malı aldığım fiyata veya hakîki kıymetine veya piyasadaki kıymetine veya filân kimsenin aldığı fiyata deyip de, cinsi ve miktarı söylenmez ise, satış fâsit olur. Satılan malın fiyatı, göstermekle veya miktarı ve cinsi söylenmekle malûm olur. Yalnız, ekmek, gazete gibi, kıymeti ilân edilen ve satanın arzusu ile değişmeyen şeylerde, fiyatı bildirmeden satış sahîh olur.

3.Ağacın vereceği meyveyi veya tarlanın vereceği mahsûlü, oluncaya kadar yerinden ayırmamak şartı ile, olmadan satın almak fâsittir. Bir ağacın tam belirmiş meyvesini yiyecek hâlde olmasa bile satmak câizdir. Müşteri hemen toplar, ağaçta kalmasını isterse, satış fâsit olur. Müşteri istemez, fakat bâyi izin verirse, iyi olur.

4.Fakirin, zekâtı teslim almadan satması fâsittir. Ganimet malını taksim edilmeden önce satmak fâsittir.

5.Hayvanı hayvana veresiye satmak fâsittir.

6.Kurtlanmış, bozulmuş eti satmak bâtıldır. Kokmuş eti satmak fâsittir.