ABD'nin saldırgan stratejisi

Dün ABD'nin Rusya'ya karşı stratejisinin "sınırlandırma mantığı" çerçevesinde değerlendirilemeyeceğini anlatmaya çalıştım. ABD'nin yeni Avrupa stratejisine bir isim vermeye çalışacak olursak buna büyük oranda "maliyeti başkalarının sırtına yükleme" stratejisi diyebiliriz. Bu strateji özü itibarıyla saldırgan bir mantığa dayanır. Yayılmacı bir saldırganlık değil, ama başkalarının zarar görmesinden faydalanan bir saldırganlıktır. Zira başkaları kavga ederken ABD'nin kenardan izleyerek göreli olarak kazançlı çıkması anlamına gelir. Obama'nın ikinci dönemi, Trump ve Biden dönemleri çeşitli farklılıklarına rağmen özü itibarıyla bu mantığa dayanır. Obama, Suriye'de Türkiye'nin Rusya ile kapışmasını istedi. Avrupa'yı dünya siyasetinde ve Avrupa güvenliğinde daha fazla rol alması için cesaretlendirmeye çalıştı. Trump, NATO müttefiklerine, "Kendi başınızın çaresine bakın. Önce Amerika'nın çıkarları gelir" dedi. Biden, "Amerika geri döndü" diyor ama aslında Avrasya'da Rusya'ya karşı AB'yi sahneye sürmek istiyor. Amerikan geleneğine bakıldığında bunun izleri izolasyoncu zihniyette bulunur. ABD'nin dünyadaki siyasi ve askeri işlerden uzaklaşması, kenarda kendi büyümesini sürdürürken diğerlerinin kendi arasında kavgaya tutuşmasını beklemesi bu bakışın en temel özellikleridir. ABD 19. yüzyılı böyle geçirmiştir. İkinci Dünya Savaşı öncesinde de bunu yapmıştır. Şimdilerde de bunun benzer formları deneniyor. Mesela, Obama döneminde izolasyoncu zihniyet liberal gelenekle harmanlanmıştı. Trump döneminde yine izolasyonculuk, bu sefer Amerikan büyümesini önceleyen üstünlükçülük geleneğiyle birleştirilmişti. Şimdi Biden, Obama formülüne dönüş yapıyor. Amerika için bu stratejinin işe yarar mı olduğunu sorarsanız daha önceki örneklerde yarayıp yaramadığına bakmanızı öneririm. ABD 19. yüzyıl sonunda devasa bir güç olarak sahneye çıkmıştı. İkinci Dünya Savaşı sonrasında ise uluslararası hegemon olarak eşi benzeri tarihte bulunmayan bir süper güce dönüşmüştü. Bu nedenle Amerika açısından baktığınızda ABD'nin sahneden çekilerek diğer ülkeler arasındaki mücadeleleri körüklemesinin işe yarayacağını düşünebilirsiniz. Ancak