Hatay'daki deneysel bir karbon lifli güçlendirme çalışması yapılan 8 katlı bir yapı 3 depremde de ayakta kaldı. 16 yıl önce İTÜ'de geliştirilen karbon elyafla güçlendirme yönteminin yapıyı deprem yüküne karşı 15 kat daha dayanıklı kıldığı deneylerle ortaya konmuş.Yıl 2007. Büyük Marmara depreminin yaraları henüz yeni yeni sarılıyorken, İTÜ'de bir toplantı vardı. Toplantıda, üniversitenin Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarı'nda uzun süredir test edilen bir bina güçlendirme yöntemi kamuoyuna tanıtıldı. Yöntem, karbon elyaf liflerinin yapının zayıf görülen bölümlerine yapıştırılarak sarılmasına dayanıyordu. Böylelikle deprem anında binanın duvar ve taşıyıcı bölümlerinin dayanıklılığı artırılıyor ve sarsıntıda binanın göçme riski ciddi oranda azaltılabiliyordu.Karbon lifli güçlendirmeyle deprem yönetmeliği öncesi yapılan birçok riskli binada, göçmenin önlenebileceği bizzat, dönemin rektörü Prof. Dr. Faruk Karadoğan tarafından kamuoyuna lanse edildi. Sonra ne mi oldu Deprem gerçeği en acı şekilde yaşanan bir coğrafyada, bu yönteme neredeyse kimse ilgi göstermedi. Bir grup bilim insanı ise, o dönem ODTÜ'de görevli Prof. Dr. Güney Özcebe'nin önderliğinde Hatay'daki 8 katlı bir yapıda deneysel bir karbon lifli güçlendirme çalışması yaptı. Ve yaşanan 3 depremde de o eski yapı ayakta kaldı. Üstelik güçlendirilmeyen diğer blok yıkılmıştı. İTÜ Yapı ve Deprem Mühendisliği Laboratuvarı'nın eş sorumlusu Prof. Dr. Alper İlki, karbon elyaf lifli güçlendirme ya da diğer konvansiyonel yönetmelerle güçlendirme yapılmış olması halinde, deprem bölgesinde göçen çoğu binanın bugün ayakta kalmış olabileceğini söylüyor. 'Bunu zaten 20 yıldır sürekli söylüyoruz' serzenişinde bulunan Alper hocaya göre, "Riskli yapıların bir anda yıkılıp yeniden yapılması mümkün değil. Tarama yapıpı en risklisinden başlayarak, gerek karbon gerek betonarme güçlendirme hangisi uygunsa bir an önce göçme riskine karşı yapılar güçlendirilmeli."3 kat dayanıklıKarbon elyaf lif uygulamasına yönelik çok sayıda laboratuvar testine imza atan Konya Teknik Üniversitesi (KTÜN) İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ceyhun Aksoylu da, karbon elyafla güçlendirdikleri kirişlerin yük artışına, güçlendirilmemiş kirişlere göre 3 kat daha fazla dayanım gösterdiğini söylüyor.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6908840;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6908840;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlargurkan-akgunesher-bina-karbon-elyafla-guclenir-mi-6908840' });Tabii yapılacak güçlendirmenin de bir mühendislik projesi olduğunu vurgulamak gerek. Yoksa karbon elyaf liflerini alıp, kolon, kiriş ya da duvarlara sarmak doğru bir çözüm yöntemi değil. Özellikle kamu binaları ve sanayi tesislerinde karbon lifli güçlendirme uygulamaları yapan bir firmanın sahibi olan Murat Beşoğlu, mutlaka statik hesaplamaları doğru yapılmış bir projeyle güçlendirmenin yapılması gerektiğini vurguluyor. Bugünlerde firmasına günde 5 bine yakın çağrı geldiğini, ancak deprem öncesinde insanların yönteme inanmayarak, "Koca binayı bez mi tutacak" dediklerini aktaran Beşoğlu, karbon fiberin uçakların yanı sıra İHA ve SİHA'ların gövdesinde kullanıldığını ve inşaat demirine oranla 12 kat daha güçlü bir malzeme olduğuna işaret ediyor.Yalova örneğiKarbon lif elyaf kompozitleri Türkiye'de de üretilmeye