Geçen pazar günkü yazımı şu cümle ile bitirmiştim; "Filistin'i bölme İsrail'in planıydıysa, bu oyunu neden bozmadınız. Filistin halkının yaşadığı acıda bu bölünmüşlüğün hiç mi payı yok" Bu, 20 yıla yakın süredir "birlik" olmak için müzakereler yürüten Filistinli grupların peşini bırakmayan bir soru.

Bu hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Macaristan dönüşü Filistinli iki grup arasında (El Fetih- Hamas) görüşmelerin yapıldığını söylemesi, birlik müzakerelerini yeniden gündeme taşıdı. Ben de "bu saatten sonra birliğin mümkün olup olamayacağını" Mustafa Barguti'ye sordum. Barguti, Filistin Ulusal İnisiyatifi Partisi'nin lideri ve hayatı boyunca El Fetih ve Hamas gibi ana iki akımdan farklı olarak "üçüncü yolu" savunan bir siyasetçi. Ayrıca, Hamas'ın 2006 yılındaki seçim zaferinden sonra ulusal birlik hükümeti kurma çabalarında El Fetih ile Hamas arasındaki müzakerelerde bulunmuş bir isim. Barguti ile sohbetimizde sorduğum bu soru, yeni bir soruyu doğurdu:
"Bir seçimin yapılmamışyapılamamış olmasının bedeli, bir savaş olabilir mi"

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Filistin'in deneyimli siyasetçisi Mustafa Barguti, "2021 yılında Filistinli grupların vardığı mutabakat hayata geçmiş ve İsrail'in itirazlarına rağmen 2022'de seçimler yapılabilseydi, bugün Filistin'de birlik olabilir ve bu savaş yaşanmayabilirdi" görüşünde.

Bölünme 'Oslo' ile başladı

Filmi biraz daha geri sararsak, Barguti, pek çoklarının aksine Filistinliler arası bölünmenin 2006'daki seçimlerde Hamas'ın iktidara gelmesiyle başlamadığı görüşünde. Barguti, "Bölünmenin kaynağı 1993'teki Oslo Anlaşmasıydı" diyor. Bu anlaşmayı bazı Filistinli gruplar kabul ederken, bazıları hala karşı çıkıyor. Mustafa Barguti, "Batı Şeria'daki 'yerleşimci' sorununu başlatanın da 'Filistin devletini tanımadan İsrail'in tanınmasının zeminini oluşturanın" da bu anlaşma olduğunu söylüyor. Barguti, "30 yıl içinde çok sayıda insan -hatta imza atanlar da- bu anlaşmanın ne kadar berbat bir anlaşma olduğunun farkına vardı" diyor. Mustafa Barguti ve partisi de Oslo Anlaşması'nı reddedenlerden.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

'Abbas bu yolu bırakmalı'

Filistinliler arasında bugün hala iki temel sorun var. Birincisi bu anlaşmanın yarattığı siyasal çizgi konusundaki anlaşmazlık. İkincisi de "yönetim kimde olmalı" tartışması. Mustafa Barguti, ölü alan Oslo Anlaşması'nın artık bir mesele olmadığı görüşünde. Filistin'i kimin yöneteceği konusunda tek çıkış yolunu ise seçimlerde görüyor.

Filistin'de son seçim 2006'da yapılmıştı. Sonrasında çatışmalara varan ayrılığı gidermek için yapılan müzakerelerde öncelikli konu, ülkede seçimlerin yapılabilmesiydi. Taraflar 2011, 2013, 2014, 2017, 2020 ve 2021'de masaya oturmuştu. 2021'deki büyük mutabakata göre bir yıl sonra ülkede üç seçim yapılacaktı. 22 Mayıs 2022'de genel, 21 Temmuz 2022'de başkanlık ve 31 Ağustos 2022'de Filistin Ulusal Konsey seçimi için takvim netleşmişti. Ancak Devlet Başkanı Mahmud Abbas son anda seçimlerin ertelendiğini duyurdu. Gerekçe "İsrail'in Doğu Kudüs'te seçim yapılmasına" izin vermemesiydi. İsrail'in itirazlarına rağmen seçim yapılabilir miydi soruma, Mustafa Barguti "Kesinlikle, biz El Fetih dahil 14 Filistinli parti olarak İsrail izin vermese de tüm Filistin'de seçimlerin yapılması konusunda uzlaşmıştık. 150 sandığı Kudüs'ün tamamına dağıtacaktık. Her bir sandığın başına 20 kamera koyacak ve İsraillilerin bizi durdurmasını bekleyecektik" dedi.