Netanyahu'dan ilk ziyaret

Bu hafta hem Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas hem de İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Türkiye'ye geliyor. Normalleşme adımları sonrası İsrail Cumhurbaşkanı Izak Herzog'un Mart 2022'de Ankara'ya gelmesi önemliydi ama Netanyahu'nun geliyor olması başlı başına bir olay. Zira İsrail'den Türkiye'ye bir başbakan, en son 2008 yılında gelmişti. Eski Başbakan Ehud Olmert, aynı gün Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile TBMM'ye seslenmiş, Suriye ile Türkiye arabuluculuğunda dolaylı görüşmeler yapmıştı. Olmert'in dönüşünden sadece birkaç gün sonra Gazze'ye yönelik yapılan büyük saldırı, ilişkilerdeki kopuş sürecini de başlatmıştı.2010'daki Mavi Marmara saldırısındaysa Netanyahu artık başbakanlık koltuğundaydı. Aradan geçen onca yılda Netanyahu ilk kez Türkiye'ye geliyor. Yargı yasası gibi tartışma yaratan düzenlemeler sebebiyle aylardır İsrail sokaklarında protesto edilen Netanyahu, iç siyasette sıkışmış durumda. Ekonomik tablonun da kötü olduğu bir süreçte İsrail Başbakanı için yeni açılımlar önemli. Türkiye ziyareti de bu açıdan anlamlı. Ziyaret Ankara açısından da Körfez ve Arap ülkeleriyle ilişkilerin yeniden düzenlendiği bir döneme denk geliyor. Bölgesel adımların yanısıra Rusya Ukrayna savaşının etkileri de tarafları işbirliğine zorluyor, özellikle de enerji alanında...Görüşmelerde ana gündem maddelerinden biri enerji olacak. Aslında İsrail, Akdeniz'de Laviathan (623 milyar metreküp) ve Tamar sahalarında (283 milyar metreküp) doğalgaz bulduktan sonra, gazını Avrupa'ya taşımak için Güney Kıbrıs, Yunanistan ve Mısır ile anlaşmıştı. East-Med olarak bilinen projeye, ABD de uzun süre destek vermişti. İsrail, ABD'nin son yıllarda o desteğini çekmesine rağmen Türkiye ile gaz projelerine yanaşmamıştı. Normalleşme adımları da bu mesafeli tutumu değiştirmemişti. Bugün iş birliğini yeniden gündeme getiren gelişme, Mısır ve Filistin yönetimi arasında 2021'de yapılan enerji iş birliği anlaşması.Gazze açıklarında 20 milyar metreküp potansiyelli "Marine" sahası, 20 yıl önce İngiliz şirketinin çalışmalarıyla keşfedilmişti; ancak İsrail'in ambargoları ve engellemeleri yüzünden yıllardır bu sahadan gaz çıkarılamıyordu. İşte Mısır ve Filistin yönetimi bu sahanın geliştirilmesi konusunda uzlaşmıştı. Tel Aviv yönetimi, geçen ay sürpriz bir çıkışla "Proje İsrail-Mısır-Filistin ortak yürütülecek" açıklaması yaptı. İsrail'in 180 derece dönüşünün sebebi, o zaman anlaşılamamıştı ancak yorumlar şöyleydi: Filistin ile diplomatik olarak çözüme yanaşmayan İsrail Başbakanı, böyle enerji odaklı bir mutabakatla hem üzerindeki baskıyı azaltmaya çalışıyor hem de işin Filistin boyutuyla ayrıca uğraşmamış oluyor. Tel Aviv yönetiminin zihninin arkasındaki planı kestirmek zor olsa da, bu tablo bölgesel iş birliğinin önünü açmak için bir fırsat olabilir.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6980132;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6980132;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardeniz-kilislioglunetanyahudan-ilk-ziyaret-6980132' });Elbette Ukrayna savaşıyla Avrupa'nın Rusya'dan gaz alışını kesmesi, kaynaklarını çeşitlendirmek istemesi de bu tip iş birliklerine zemin yaratıyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın Netanyahu'dan iki gün önce yapacağı Ankara ziyaretinde bu konu ele alınacak. Zira böyle bir proje, Gazze'yi kontrol eden Filistinli Hamas ile El Fetih arasında da iş birliğini gerektiriyor.Kahire mi, Ankara mıBu hafta Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah Es-Sisi'nin de Türkiye'ye geleceği belirtiliyordu. İlk olarak Mısır basınının yazdığı bu habere göre, tarih 27 Temmuz'du. Ancak bu ziyaret resmi kaynaklardan doğrulanmadı. Liderler görüşmesinin çok yakında olduğunu biliyoruz, ancak bilinmeyen, Sisi'nin mi Ankara'ya geleceği yoksa Erdoğan'ın mı Kahire'ye gideceği. Edindiğim bilgiler, ilk ziyareti Erdoğan'ın Kahire'ye yapacağı şeklindeydi. Sanırım halen aynı noktadayız. Beklenti de bu yönde. Erdoğan'ın Körfez turu dönüşü yaptığı "Türkiye'nin Mısır ile ilişkileri çok daha farklı bir şekilde gelişecektir. Önümüzde Libya'ya inşallah bir ziyaretim olacak. Libya ile belki Kuzey Afrika'da bazı ülkelere de bir ziyaret turu düzenleme durumumuz olabilir" açıklamaları da ihtimali güçlendiriyor.El Ezher'den 'boykot' çağrısıİsveç ve Danimarka'da Kur'an-ı Kerim'e dönük eylemler, bu hafta yine tansiyonu yükseltti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Cuma günü yaptığı açıklamada, "Kur'an-ı Kerim'e karşı eylemlerin salgın haline dönüşmeye başladığını, organize bir tepki konulmazsa tepkiselliğin Batı tarafından anlaşılamayacağını" söyledi.İslam dünyası eylemlere karşı ortak ve somut adımlar atmayı tartışırken İslâm dünyası içindeki önemli kurumlardan biri olan Mısır'daki El Ezher Üniversitesi'nden dikkat çeken bir açıklama