Buğday koridoru

Dünya buğday ticareti, Ukrayna savaşıyla birlikte krize girdi. Fiyatlar son 6 ayda yüzde 60 arttı. İki ülke, Rusya ve Ukrayna savaş öncesinde dünya buğday ticaretinin yüzde 35'ini tek başlarına yapıyordu. Ukrayna buğdayı ülke içinde demir ve kara yoluyla güney limanlarına ulaştırılıyor, oradan da denizden Afrika ve Ortadoğu'ya gidiyordu. Avrupa'ya ise ağırlıklı olarak Belarus ve Polonya üzerinden taşınıyordu. Savaşla birlikte Ukrayna'nın ticaret kapasitesi, Rusya'nın ülkenin güney ve güneydoğusundaki limanların kontrolünü ele geçirmesiyle kısıtlandı. Buğday, ülke içinde sıkışınca özellikle Afrika ile Ortadoğu ülkeleri büyük krize girdi. Birlemiş Milletler öncülüğünde, bu krizden çıkış aranıyor.Örgüt bir süredir Rusya, Ukrayna, Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği ile ayrı ayrı yakın temasta. Görüşmeler sessiz ve derinden sürüyor. BM alternatif planlar hazırladı ve görüşmelerdeki taleplere göre bunları sürekli güncelliyor. Birlemiş Milletler'in uzun süredir taraflar arasında mekik dokuyan ismiyse Rebeca Grynspan Mayufis... 2021'den bu yana BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) Genel Sekreteri olan Grynspan, geçtiğimiz hafta Rusya Başbakan Yardımcısı Andrei Belousov ile görüştü, ardından da Washington'a gitti. ABD'nin de bu sürece şirketler üzerinden katkı verebilmesi önemli. ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield'ın "ABD'li şirketlere 'rahatlatıcı mektup' göndermeye hazırlanıyoruz" açıklaması da bundan... Zira Rus tahılına ABD yaptırımı söz konusu değil ama Washington yönetimi, bu ticareti farklı ülkelerle yapan ABD şirketlerinin çekincelerini giderme çabasında.Taraflar garanti istiyorBM'nin yürüttüğü müzakerelerde anlaşma olursa ortaya bir "paket" çıkacak. Ancak bu pakete "Evet" demek için Rusya'nın ilk şartı kendisine uygulanan yaptırımların hafifletilmesi. Ayrıca boş dönen gemilerin içinde Batı'dan Ukrayna'ya silah ya da mühimmat gönderilmeyeceğinin garantisini almak istiyor. Ukrayna'nın talebiyse Rusya'nın Odesa ve Yuzni limanlarının olduğu bölgede denize döşediğini iddia ettiği mayınları temizlemesi, o limanlardan çıkacak gemilerin güvenliği için garanti vermesi. Bu noktada işin ticari boyutu devreye giriyor ki, bu güvenlik sağlanmadan ve ticari gemiler sigorta sorunlarını çözmeden, taraflar uzlaşsa bile harekete geçilemeyecek.var taboolaDivId "";var taboolaPlacement "";if (adServiceConfig.isMobile()) {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_mobile1_milliyet-" 6767327;taboolaPlacement"Mid Article Thumbnails_mobile1_milliyet";}else {taboolaDivId "mid-article-thumbnails_desktop1_milliyet-" 6767327;taboolaPlacement "Mid Article Thumbnails_desktop1_milliyet";}window._taboola window._taboola || ;_taboola.push({ mode: 'thumbnails-mid-a', container: taboolaDivId, placement: taboolaPlacement, target_type: 'mix' });_taboola.push({ article: 'auto', url: 'https:www.milliyet.com.tryazarlardeniz-kilislioglubugday-koridoru-6767327' });Güzergaha gelince... Afrika ve Ortadoğu için düşünülen en önemli yol Odesa Limanı-İstanbul Boğazı üzerinden Akdeniz'e açılma gibi görünüyor. Avrupa içinse yine Odesa Limanı-İstanbul ya da Belarus-Polonya ya da Romanya güzergahı gündeme gelebilir. Ancak bu noktada Rus Lider Vladimir Putin'in ilk tercihi, her şekilde tahılın Belarus üzerinden Baltık ülkelerinin limanlarına sevk edilmesi. Putin, bunun daha ucuz ve kolay olduğu görüşünde ama asıl hesabının bu krizde hem Rusya hem de Belarus üzerindeki yaptırımları hafifletmek olduğu da düşünülmeli. Ayrıca Rusya'yı makul ve tüm tarafların üzerinde uzlaşacağı bir ya da birkaç güzergaha ikna etmek için Türkiye'nin çabası da önemli olacak. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un Türkiye ziyareti bu yüzden önemli.Dünya buğday üretimi(BM verilerimilyon ton)Toplam üretim: 760Çin: 134 Hindistan: 107,5 Rusya: 85,8 ABD : 49 Kanada: 35,1 Fransa: 30,1 Pakistan: 25,2 Ukrayna: 24,9 Almanya: 22,1 Türkiye: 20,5Dünya buğday ihracatı:(BM verilerimilyon ton)Rusya: 37 ABD: 26 Kanada: 26,1 Fransa: 19,7 Ukrayna: 18Buğdaya en çok ihtiyaç duyan ülkeler:(Statista verileri)Somali: Yüzde 100 Benin: Yüzde 100 Laos: Yüzde 94 Mısır: Yüzde 82 Sudan: Yüzde 75Buğdayının yüzde 90'ından fazlasını Rusya'dan alanlar:Moğolistan Ermenistan Gürcistan Benin AzerbaycanBuğdayının yüzde 90'ından fazlasını Ukrayna'dan alanlar:Somali Moldova'Taliban daha iyisini yapabilir'Bu hafta Pakistan'ın yeni Başbakanı Şahbaz Şerif Ankara'daydı. İmran Han devrildikten sonra Başbakanlık koltuğuna oturan Şerif'in ilk Türkiye ziyareti sırasında heyetinde yer alan isimlerden biri de Dışişleri Bakanı Bilavel Butto Zerdari'ydi. Pakistan'ın en genç Dışişleri Bakanı unvanına sahip 32 yaşındaki Bilavel Butto Zerdari, eski