Önceki gün bir arkadaşım"200 liraya fasulye mi olur bu mevsimde"diyerek bir fotoğraf gönderdi. Sayfamızda kullandık. Gerçi hemen her üründe fiyatlar'korkunç'denecek kâr oranlarıyla satılıyor ama fasulye özelinde bir araştırma yapayım istedim. Önce kooperatif sitelerinden taze fasulye üretmek için ne gibi masraflar yapılması gerektiğine baktım.

Öncelikle tarlaya 2 ton gübre atıp sürmek gerekiyor. Toplamda 1 dekar için 24-25 bin liralık maksimum bir gübreleme maliyeti çıkıyor.

Tohum, işin en ucuz kısmı. Kilosu maksimum 50 liradan 6 kilogram fasulye 300 lira.

İşçi yevmiyesi 600-900 lira arasında. Fasulye hasadına kadar 5-6 çapalama yapılması gerekiyor. 800 lira ortalama yevmiye ile 1 dekara 2 kişi çapalama yapabiliyor. Bu da 12 yevmiye demek. 12x8009.600 lira çapalama maliyeti.

Sulama için saati 200 liradan 4 tabancaile 1 saat su çekmek, bunu da ürün verene kadar ayda 5 kez yapmak gerekiyor. Yağmur yağarsa ne mutlu tabii ama kuraklık malum. Ayda 5 sulama 4 bin lira maksimum fiyat. Bunun 3 ay yapıldığını düşünürsek sulama maliyeti 10-12 bin lira.

Şimdi sıra toplamada. Her toplamada 1 dekardan ortalama 1 ton fasulye çıkıyor. Aynı tarla 8-9 kez ürün veriyor. Yani yaklaşık 10 ton kadar fasulye.

1 dekar, yani 1 dönüm ekili alan için 9 kere hasat alındığına göre, 2 kişi 1.600 lira yevmiyeden 32 bin liralık da işçilik gideri söz konusu.

Kilogram başına 2 lira civarında da taşıma maliyeti var. (Bir kamyon 10-12 ton yük alıyor ve bu yükünü İç Anadolu illerinden 20-25 bin liraya taşıyor. Yani 1 kiloda 2-2,1 TL maliyet)

Sonuç olarak 10 ton fasulye elde edilen hasat sonunda kilogram başına 9,84 lira maliyet hesapladım ama eksiklerim olabilir, 10-12 lira maliyet diyelim. Tamam, üzerine yüzde 100 kâr koyalım İstanbul'a kadar getirdiğimiz fasulyenin Oldu mu 24 bin lira!

Dedim, bir üreticiyle de konuşmalı. Evet, Afyon Şuhut'tan fasulye üreticisi Faruk Kurt'u aradım kentteki bir meslekdaşımız aracılığıyla Maliyetleri ona sordum. Kelimesi kelimesine şöyle anlattı:

1,5-2 ton kadar gübre atarız. 700-800 lira işçilik ücreti var. 5-6 kere çapalama şarttır. Susuzluk var, kuraklık var, kooperatif sulama ücretinin saati 200 lira. Bir dekar için 7-8 tabanca çekmemiz gerekiyor. 8-9 kere toplarız, 1 dönümden her seferinde ortalama 1000-1100 kilo falan çıkar. Taşıması kamyon başı 20-25 bin lira. Yani size diyeyim, bizim 20 lira maliyetimiz var kiloda. Biz 30-40 liraya verebilirsek ekmek yeriz. Şu anda fasulye mezatındayım, toptan fiyat 55-60 lira. İyi para ediyor ürün şükür.

Yani 20 liraya ürettiği ürün, zaten halde 60 liraya alıcı bulduğuna göre 3 kat kazanmış üreticimiz.

Onun söylediği masrafları da alt alta yazdığımızda 13-14 lirayı pek geçmiyor da, peki, kilosu 20 liraya mal ettim diyor. O 20 lira maliyetli ürün nakliye (yollar, benzin, şoför maliyetleriyle) dâhil olmak üzere İstanbul'a kaça geliyor dersiniz İstanbul Haller Müdürlüğü'nün listesine baktım. Çalı fasulyesinin fiyatı halde 100 ila140 lira arasında Ayşekadın tabir ettiğimiz fasulye ise 70 ila100 lira arasında.

Tabii Antalya hal fiyatlarına da bakmak lazım Orada'çalı fasulyesi'tabir edilen tür, 30 ila120 lira arasında. Nasıl bir aralık bu Biri 30 lira, biri 120 lira

Benim hesaplamalarımla 12,50 TL bulduğum, beyanına inandığımız üreticinin 20 liraya mal ettiği fasulye, nasıl oluyor da markete 200 liraya geliyor

İşte tam burada'insaf'devreye giriyor. Geçtiğimiz hafta gazetemizin yazı işleri toplantısının konuğu olanTarım ve Orman Bakanımız İbrahim Yumaklı