Bilsay Kuruç

Cumhuriyet

Bu iktisat bize nerelerden geldi (8)

Mevsimin son yazısı ile bu diziyi noktalayalım. Yazdıklarımı yinelemeyeyim. İleride satırbaşı olacaklar varsa onlara dikkat çekeyim. Kapitalizmdeyiz ve onu konuşuyoruz. Onu kavramalıyız. KISA BİLGİ İki yüzyılı aşkın süredir gelişip kurumlarını oluşturmuş kapitalizm, 1970'lerde, sermaye sınıfının "servet"e doğru yol alacağı bir rotaya yöneliyor. İn

Bu iktisat bize nerelerden geldi(6)

Trump herkesi "Ne olacak bu Trump'la dünyanın hali" diye konuşturuyor. Bunda çok başarılı. Onu konuşmayalım. Son iki ayda, bizim için ekonominin günü ve geleceğinde önemli iki tablo var. Birini yazdım (7 Nisan): Sermaye ekonomiden kaçıyor. Başta 30 milyar dolar kadar kaçtı. Şimdi 50'yi geçti. Merkez Bankası'nın (zaten "eksi"de görünen) rezervlerini

Bu iktisat bize nerelerden geldi (5)

Anlamış olmalıyız, yirmi küsur yıldan beri dünyadan giydirilen bir "model"in içindeyiz. "Model"de bir iddia vardı. İddia dünya sermayesiyle su geçirmez şekilde uyumlu bir "ekonomi" yaratmaktan ibaret değildi. Bir "rejim" yaratmaktı. Sadece sermaye ya da sadece siyasetle bu becerilemezdi. Tek başlarına değil ancak ikisinin bir "ittifak"ta kaynaşması

Bu iktisat bize nerelerden geldi (4)

İktisadı inceliklerine kadar özümsemiş bir sevgili dostum ilk üç yazıyı "yapay zekâ"ya vermiş! O da okuyup (nasıl okuyorsa!) "Tamam" demiş ve sormuş "Peki, çare ne" Şöyle düşündüm: Yapay zekâya ek sorularla yardımcı olalım. Ek malzeme verelim ve ilerleyelim. Bakalım ne diyecek ŞOK VE SONRAİktisatçılar ekonomi dışından gelip ekonomide etki yaratan ş

Bu iktisat bize nerelerden geldi (3)

Devam ediyoruz. Son iki yazının çerçevesini yavaş yavaş dolduralım. Başlıkları kalın harflerle yazalım. İktisatçı olmayan okurları ürkütmemeye çalışalım. İktisatçıları da. NEREDEYİZ 1 Diyebilirim ki Cumhuriyet tarihinin bambaşka bir bakış ve kavrayış kapasitesine sahip olan İktisat Vekili (Bakanı) Mustafa Şeref Bey (Özkan) aradan geçmiş bir yüz yıl

Bu iktisat bize nerelerden geldi (2)

Devam ediyoruz. Biliyoruz, kapitalizm de enflasyon da onun zıt kardeşi gibi sunulan deflasyon da bize "aynı bütün" hakkında birbirini tamamlayıcı bilgi verirler. Meslektaşlarımız uzun zamandır enflasyon üzerine teknik yazılar yazıyorlar. Bir şey diyemem. Burada iktisat dilinin teknik anlatımından ayrılıp yaşadığımız "bütün"e şöyle bakalım. KOŞUKapi

Bu iktisat bize nerelerden geldi

Bir ara verdikten sonra devam ediyoruz. Bugünün koordinatlarına bakalım. Neredeyiz Şimdi bir "deflasyon ekonomisi"ndeyiz. Buraya bir "enflasyon ekonomisi"nden (2021-23) geldik. Enflasyon şiddetli idi. Deflasyon da öyle. 2023 Seçimi bitti, "enflasyon ekibi" gitti. Görevleri bitmişti. "Deflasyon ekibi" geldi, görevde. İKİ ENFLASYON, BİR DEFLASYONTürk

Bretton Woods'u terk edip günümüze gelen kapitalizm(4)

Sistemde "ağa" kreditördür. Öyle biliriz. Ama şimdi en büyük borçlu oluyor! Kapitalizmin devlette yarattığı "metamorfoz"un ikinci büyük adımıdır. Çünkü basitçe, kapitalizmin piyasaları macera aradığı kadar güven de ister. Borca dayanan senaryo ancak sağlam teminatla çalışabilir. 2008'e doğru gelen "tsunami" gösterdi ki piyasalar servet yaratmanın d

Bretton Woods'u terk edip günümüze gelen kapitalizm(3)

Servet sermaye sınıfına ait bir ayrıcalıktır. O hedefe o sınıf içinden gidilir. Yeni ve büyük kudret yaratmanın sırrı burada. Emeğin söz sahibi olduğu bir ekonomi-toplum-siyaset tablosu sermayenin dünya ölçeğindeki yayılma, genişleme ve mutlak karar sahibi olma senaryosu ile bağdaşmaz. Sermayeyi emniyete almak lâzım! Devam ediyoruz. Kapitalizm 1980

Bretton Woods'u terkedip günümüze gelen kapitalizm(2)

Kapitalizmin "beka"sı için hiçbir şey tesadüfe bırakılamaz. "Bakla"lar birbirine eklenmeli ve zincir oluşmalı, sağlamlaştırılmalıdır. Ustalık isteyen bu iş o çapta insanlara emanet ederek yapılabilir. Dünya "ağa"sı Amerika'nın sorumluluğu altında kurgulanan kapitalizm senaryosu ile bugünkü "mahşer"e gelirken finans ekseninde "dört atlı"ya paye verm