Türk Ocakları CHP ile niçin bütünleşti

Şu sıra tartışmaların odağında Türk Ocakları yer alıyor, biliyorsunuz. Dün tartışmanın sebeplerini "içeriden" aldığımız bilgilerle yazdık. Ocağın Türk fikir hayatında ayrı yeri vardır. 1908'de Türk Derneği, 1911'de Türk Yurdu Cemiyeti, 22 Mart 1911'de Türk Ocağı Derneği kuruluyor. Türk Ocağı'nın kuruluşunda 190 Tıbbiye talebesi öncü olur. Bir beyanname hazırlarlar, tanınmış aydınlara gönderirler. Beyannamede, aydınları, "Nesl-i müstakbel temiz, miskinliği günah, faaliyeti ibadet bilen, müteşebbis kuvvetli ve servet sahibi" bir millet meydana getirmek için "ilmî ve fiilî" iş birliğine davet ederler. "Türkçü aydınlar" öğrenci temsilcileriyle 3 Temmuz 1911'te, Ahmet Ağaoğlu'nun evinde toplanırlar. "Türk Ocağı"nın kurulması kararını alırlar. Ocağın başkanı Ahmet Ferit (Tek), ikinci Başkan ise Yusuf Akçura'dır. 1913'te Ahmet Ferit parti kurmak için ayrılınca yerine Hamdullah Suphi (Tanrıöver) başkan seçilmiştir. Türk Yurdu Cemiyeti de sonra Türk Ocağı'na katılacaktır. Hâlâ yayınlanmakta olan Türk Yurdu dergisi önce Cemiyet tarafından çıkarılacak, sonra Türk Ocağı bünyesine geçecektir. (Bildiğiniz gibi, Türk Yurdu dergisini 1928'e kadar olan 205 sayısını yeni harflere biz aktardık. İlk teklifi, şimdi tartışmaların odağındaki isim İstanbul Türk Ocağı Başkanı Dr. Cezmi Bayram'a götürmüş ve yeni harflere aktarmayı başlatmıştık. Ancak şartlar uymadı. Çalışmamız çok az yol kat ettikten sonra akîm kaldı. Daha sonra Murat Şefkatli'nin TUTİBAY Yayınları'yla çalışmayı sıfırdan yeniden başlattık ve bitirdik. Ayrıca 1929-1931 arası yeni harfli sayılarının da tıpkıbasımını yaptık. 233 sayı143 cilt). Türk Ocağı nizamnamesinde "Ocak maksadını tahsile çalışırken, sırf millî ve içtimaî bir vaziyette kalacak, asla siyaset ile uğraşamayacak ve hiçbir zaman siyasî fırkalara hâdim bulunmayacaktır" maddesi yer alır. Sonra tek parti döneminde Cumhuriyet Halk Fırkası'yla iç içe geçmiştir. Mehmet Âkif'in yazdığı İstiklâl Marşı'nın kabul edilmesinde asıl rolü oynayan kendisini Türk Ocakları'na adamış dönemin Maarif Vekili Hamdullah Suphi sonra CHP'nin milletvekili olacaktır. Öyle ki; 1927'de toplanan Cumhuriyet Halk Fırkası kurultayında ocağın nizamnamesi, "Türk Ocakları'nın devlet siyasetinde Cumhuriyet Halk Fırkası ile beraber olduğu" şeklinde değiştirilecektir. Türk Ocakları, 1920'de İstanbul işgal edilince kapatılır. 1922'de Ankara'da Türk Ocağı kurulur. Mustafa Kemal, Türk Ocağı'na bin lira yardım eder. Anadolu'yu dolaştığında uğradığı Türk Ocağı şubelerine de para verir. Cumhuriyet Halk Fırkası'nın 1931'deki kurultayında Halkevleri'nin kurulması kararı alınır. 260 şubesi bulunan Türk Ocağı