Arapları ne kadar tanıyoruz

Araplarla iç içeyiz. Suriye'den çoklukla Araplar geldi. Onlar bize, biz onlara alışacağız. (Sahi alışacak mıyız!). Gidin demek kolay değil; çocukları Türkiye'de doğan, büyüyen insanlara "Size briketten evler yaptık. Yeriniz orası." demek kolay mı! "Mülteci-yerli" ilişkisi başka, "Ensar-muhacir" ilişkisi başka. Bütün şartları hazırlasanız, Suriye güllük gülistanlık olsa dahi -imkânsız tabiî- gitmeyecekler. Bunu bir tarafa yazın. Bu meseleyi yine ele alacağız. Hususiyetle Ensar-muhacir ilişkisi üzerinde duracağız. Şimdi Araplara dair bir kitaptan bahsedeceğim. "Araplar-Kavimler, Kabileler ve Devletlerin Üç Bin Yıllık Tarihi" Yazarı: Tim Mackintosh-Smith, çeviren: Nurettin Elhuseyni. Hacimli bir eser. (Yapı Kredi Yayınları, 639 s.) Yazar kitabını "Birleşik bir Yemen'in (1990-2014) ve onunla ölen Ali Hüseyin Eşaab (1998-2016) ile bütün ötekilerin anısına" ithaf ediyor. Yemen, Tim Mackintosh-Smith gibi benim de içimde bir sızıdır. Çok önce gittim ve yazdım. Belki Yemen'de son Türk'le görüşen benim. Temiz bir Türkçesi vardı. Yüzbaşı Mehmed Ali Harputlu'nun oğlu Durmuş Muhammed Halil. Yemen'de doğmuş. İmam Yahya bağımsızlığı ilân edince, isteyen kalsın demiş. O da kalmış. Yazar, Hud Suresi'nin 118'inci ayetini başta vermiş: "Rabbin dileseydi insanları elbette tek bir ümmet yapardı. Fakat onlar hep ihtilâf içinde olacaklardır." Bu ayetin devamını da ben yazayım: "Rabbinin esirgedikleri müstesna; zaten O insanları buna uygun yaratmıştır. Böylece Rabbinin, 'Ant olsun ki cehennemi hem insanlar hem cinlerle dolduracağım' sözü yerini bulmuş oldu." Yazar, İngiliz. Yemen'de yaşıyor. Kitabın Ana başlıkları: Sahneye Çıkış MÖ 900-MS 600 Devrim: Bölüm 5 Vahiy Devrim Muhammed ve Kur'an Bölüm Altı: Tanrı ve Sezar Hâkimiyet Gerileme Tutulma Yeniden Sahneye çıkış 1800-Günümüz. Araplar incelenirse, mutlaka İbn Haldun'a atıf vardır, dedim. İndeksine baktım, 40 yerde atıfta bulunmuş. Yazar, "Ön söz"ünde İbn Haldun'un "asabiyet" teorisinden hareketle şu değerlendirmede bulunuyor: "Arap tarihine ortadan, yani İslam'la başlayan seçkin tarihçilerden biri Albert Hourani'dir. Ele aldığı konuya okuru 14. yüzyılın büyük Arap tarihçisi İbn Haldun'un bir portresiyle çeker. İbn Haldun yıllarca entrikaların ve çatışan hiziplerin ortasında yaşadıktan sonra, Cezayir'in kırsal kesimindeki tahkimli bir köye çekilmiş ve yoğun bir fikri inziva dönemine girmişti. Etrafında olup bitenleri dikkatle