İzzettin Kassam'ın yaktığı cihad ateşi sönmedi

AHMET VAROL

20 Kasım 2025 tarihi Filistin'de İngiliz işgaline karşı cihad ateşini yakan ve zulme başkaldırıya öncülük eden değerli ilim ve hareket önderi Şeyh İzzettin Kassam'ın İngiliz işgalciler tarafından şehit edilmesinin 90. yıl dönümüydü.

Onun cihadı İngiliz işgaline karşıydı. Kendisi aslen Filistinli değil Suriyeli olan ve şer'i ilimleri tahsil etmiş olduğu için aynı zamanda bir "ilim adamı" sıfatı taşıyan İzzettin Kassam, Filistin topraklarındaki İngiliz işgalinin kendisini ilgilendirmeyeceğini düşünmedi. Bilakis bu işgale son verilmesinin Müslümanların ortak bir görevi olduğunu düşünerek Filistin topraklarına gitti ve aktif mücadelede bulundu.

Daha çok İzzettin El-Kassam adıyla ün salan ve bu isimle tanınan bu değerli dava adamının tam adı Muhammed İzzuddin ibnu Abdülkadir el-Kassam'dır. 1880'de Suriye'nin Lazkiye şehrine bağlı bir sahil ilçesi olan Cebele'de dünyaya geldi. İlköğrenimini doğduğu yerde aldıktan sonra 1896'da Mısır'daki Ezher Üniversitesi'nde tahsil görmeye başladı. Ezher'de öğrenim gördüğü süre içinde Mısır'daki İslâmi hareketin ileri gelenleriyle ilişkide bulundu. 1906'da buradaki ilmi tahsilini tamamladıktan sonra çeşitli yerlerde davet ve eğitim faaliyetleri yürüttü.

Kısa bir müddet Cebele'de ikamet etti. Sonra Türkiye'ye gelip bir sene kadar vaaz ve irşadda bulunup tekrar Cebele'ye döndü. Orada bir süre daha eğitim faaliyetlerini sürdürdü.

Bir ara talebeleriyle birlikte, Libya'da işgale karşı mücadele eden Ömer Muhtar'a destek için deniz yoluyla Trablusgarb'a ulaşmak üzere İskenderun'a geldi, ancak kırk gün kadar beklemelerine rağmen yola çıkamadılar. O zamanki Suriye hükümeti, mücahitleri geri çağırma emri çıkararak cihada katılmalarını engelledi.

İzzettin Kassam daha sonra, İngiliz işgaline ve siyonist teröre karşı mücadele etmek amacıyla 1921'de Filistin'e gitti.

Hayfa'ya yerleşti ve burada hem öğrenci yetiştirmekle, hem de halkı İslâmi yönden şuurlandırmak için vaaz ve irşad çalışmalarıyla meşgul oldu. Vaazlarında genellikle İngiliz işgalcilerin himayesinde güç kazanan Siyonist tehlikeye dikkat çekiyordu.

Sadece vaaz ve irşad yoluyla insanları cihada hazırlamakla yetinmeyip kendisi de bilfiil hazırlıkları başlattı.

Yetiştirdiği mücahitlerle birlikte Hayfa'da ve Filistin'in kuzeyinde çok başarılı mücadeleler verdi. Bundan dolayı oluşturduğu direniş hareketi Müslümanlar nazarında büyük itibar kazandı.

1931'de cihadın fiilen başlatılması için hazırlıklar son aşamaya gelmiş, İzzettin Kassam'la, Kudüs'teki Kurtuluş Hareketi arasında irtibat da tamamlanarak güç birliği sağlanmıştı.