Venedik Venedik olalı böyle bir Kurban Bayramı yaşamadı.Üç hafta önce ibadete açılan bu efsane şehrin ilk ve tek camisinde ilk bayram namazı dün kılındı.Venedik, Diyanet Vakfı'nın cami portföyü içinde değil.İtalya İslam Cemaatleri'nin bağışlarıyla yapılıp hizmete açıldı. İtalya'da 1.4 milyon Müslüman yaşıyor.Ancak caminin Venedik'i her yıl ziyaret eden 30 milyon dolayındaki turistin de ilgisini çekmesi bekleniyor.Cami, "Bir kenti tanımak, ibadet dahil onu her anlamda yaşamaktır" diyenlere hürmeten hizmete açılmış değil.Zira Venedik, ukalalığa, akıldaneliğe dünyada en az müsaade edebilecek belki de tek kenttir.Çünkü bu kent geçmiş zamanları peşine takıp, şimdiyi de kucaklayan ve geleceğe kollarını uzatmış olan emsalsiz bir mucizedir.Eşi bulunmaz bir tarih rüyası, bitip tükenmek bilmeyen bir mimari şölendir:Venedik'i tanımak; behemehal orada hayatın her halini yaşamaktır. Buna işret dahil ise ibadetin de dahil olması gerekir.Tarihin ilk camisini inşa edenlerin düşüncesi belki de bundan. (Daha önceki gecici mescit kapanalı yıllar olmuş.)Elde kent kılavuzu, gondollara binmekten özenle kaçınarak, geçmiş zamanları sünger gibi emmiş granit kaldırımlarda, kentin üzerinde kurulduğu 118 adayı birbirine bağlayan merdivenli, merdivensiz tam 220 köprüsünü tek tek arşınlamak ve yorulup her meydan "cafe"sinde bir kahve içip adını telaffuz edemediğiniz yemeklerden yiyip içkilerden içmek falan Venedik'in keyfine varmaya yetmez.Çünkü Venedik ilk izlenim için de ön veya son yargı için de inanılmaz ölçüde kök söktürücüdür.Venedik, karadan gelene başka görünür, havadan gelene başka ve denizden gelene ise bambaşka bir "algı" sunar.Gezginler gezgini Marco Polo Venediklidir. Ama onun bile Venedik'i hakkını vererek yaşayabildiği kuşkuludur. "Görünmez Kentler"de Kubilay Han'ın kendisine verdiği öğüt bunun kanıtıdır:"Meltem sana çamur dolu bir nehir ağzının kokusunu da getirse sen, hep kendi durduğun yerden göreceksin onu..."Ve o yüzden de "çift kemerli pencere önlerindeki ipek püsküllü sedirleriyle telkâri saraylardan söz etmek; bir avlunun kafesli kapısı ardında uzanan, üzerinde beyaz bir tavus kuşunun kuyruğunu açtığı çimenliği, döner su fıskiyelerinin suladığını" söylemek Venedik'in ihtişamını anlatmaya yetmeyecektir.Marco Polo biraz bizim Mimar Sinan gibidir. Venedik onun için tek tek taşlarıyla anlatılabilecek bir köprüler ormanıdır.Marco Polo'ya sorarlar:- Peki o köprüyü taşıyan taş hangisidirYanıtlar:- Köprüyü taşıyan şu veya bu taş değil, taşların oluşturduğu kemerin kavisidir.Bu yanıt soranları kızdırır:- Neden taşları anlatıp duruyorsun! Bizi ilgilendiren tek şey var, o da kemer.Marco Polo cevap verir:- Taşlar yoksa kemer de yoktur.Kentin mucizesi