Aziz okuyucular bugün size uzaklardan, çook uzaklardan söz edeceğim. Finlandiya'dan. Günümüzün ulaşım araçlarıyla aslında çok yakın Finlandiya. Fakat ben sizi 1930'ların başındaki Finlandiya'ya götürmek istiyorum. Helsinki ve Tampere şehirlerine. O tarihlerde Finlandiya'da yaklaşık 600 kişilik bir Tatar Türkleri cemaati var. İdil-Ural bölgesinden gelip buraya yerleşmişler. 90 kadar aile. Kimliklerini unutmamak için Türkiye'den öğretmenler çağırıyorlar. İşte bu öğretmenlerden biri de San'an Azer. Asıl adıyla Mehmet Sadık Aran. Mehmet Sadık 1895'te Zengezur'un Sisyan bölgesinde doğmuş. 1918-1920 arasındaki bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nde milletvekili. Bolşevik Ruslar Azerbaycan'ı işgal edince yer altına çekiliyor, sonra da hapsediliyor. 1924'te İran üzerinden Türkiye'ye geliyor. Azerbaycan için dergiler çıkarıyor, yazılar yazıyor. 1927'de Atsız'ın sınıf arkadaşı. Atsız diyor ki: "O bir ülkü ve mücadele adamı olduğundan Azerbaycan'ın kurtuluş davası için çalışmaya mecburdu. Bu sebeple Fakülteyi bıraktı." 1931-1933 yıllarında Finlandiya'dadır. 1931 yılının Kasım ayında "Rusya'nın tahakkümü altında bulunan 30 milyonluk Türk akvamı pek ağır felaket günleri yaşamakta ve bu vaziyetten kurtulmak için mücadele etmektedir. İşbu kurtuluş mücadelesini terviç ve müdafaa maksadile biz de neşriyata başlıyoruz." diyor ve ayda bir çıkacak olan Yeni Turan gazetesini yayımlamaya başlıyor. Aman Allahım, bu gazetede neler var! Sevil Abbasoğlu (İrevanlı) ile Atilla Jorma Yeni Turan gazetesini 2020 yılında kitap hâlinde yayımlamışlar. Kitabı elime alınca önce lise yıllarıma gidiverdim. O beyaz kapaklı Ergenekon Yolları kitapçığını Kemeraltı'ndaki kaldırım kitapçısından almıştım. Namık Kemal haykırışına benzeyen şu mısraları hiç unutmamıştım: Görmeden karışsam eğer nisyana Hasretle ruhumda duyduklarımı Mezarımdan söküp vurun düşmana Ölürken sıkılmış yumruklarımı. Sonra 1960'lardaki üniversite yıllarım. Azerbaycan'ın hüznünü gözlerinin karasında taşıyan o yumrukları sıkılmış adam, Millî Türk Talebe Birliği'nin konferans salonunda konuşuyordu. O heyecanlıydı, biz heyecanlıydık. İstanbul'un bir avuç Türkçü genci idik. Sevil-Attila çiftinin hazırladığı kitabı karıştırmaya başlayınca 1930'ların Finlandiya'sındaki o Türk cemaatinin içinde buldum kendimi. Turan Ocağı'nı kurmuşlar; Azerbaycan'ın, Türkistan'ın kurtuluş günlerini kutluyorlar. Türkiye'den Sadri Maksudi Beyi çağırmışlar. "Helsinki'de