"Gerçek dönüşüm, çocuklardan başlıyor"

Çocuk tiyatroları kasım ara tatilini değerlendirmek için ilk seçenekler arasında geliyor. "Yeşil Karıncalar Kulübü: Bir Dönüşüm Macerası" 5 yaş ve üzeri çocuklara yönelik bir çevre bilinci oyunu. Bir farkındalık projesinin ürünü olan oyunun yazarı Niyazi Selçuk ile konuştum.


Sanat eğitmeni Niyazi Selçuk ilk olarak kendi evinde atıkları ayrıştırarak başladığı ve çevresini dahil ettiği hareketi sanatsal yaklaşımlarla çevre bilincini öğretmeyi amaçlayan bir eğitim programına dönüştürdü. 2014 yılında kurduğu Dönüşüm Derneği çatısı altında Yeşil Karıncalar Okulu projesini başlattı. Bu programla çocuklara atık dönüşümünü hikâyeler, sanat ve oyun aracılığıyla öğretiyor. Sabancı Vakfı'nın Fark Yaratanlar Ödülü'nü alan Selçuk, yeni neslin çevre konusunda çok daha duyarlı olduğunu, ancak farkındalığın davranışa dönüşmediğinde kalıcı olmadığını söyleyerek, "Biz bu dönüşümü sağlamak istiyoruz. "Yeşil Karıncalar Okulu" tam da bunun için kuruldu. Çocuklar, evde ailelerini de dâhil ederek projeler yürütüyor. Böylece çevre bilinci bir aile alışkanlığına dönüşüyor" diyor.

Odağınıza yetişkinleri değil çocukları alıyorsunuz. Buradaki amacınız nedir

Çocuklara ulaşmak, geleceğe ulaşmaktır. Onlar öğrenmeye açık ve doğaya karşı içgüdüsel bir duyarlılığa sahip. Bir çocuğa "çöpün, aslında bir kaynak" olduğunu öğrettiğinizde o bilgi yalnızca okulda kalmıyor; eve, aileye, hatta sokağa taşınıyor. İklim krizinin gölgesinde büyüyen yeni kuşaklar, gezegenin geleceğine karşı zaten endişeli. Biz bu duyarlılığı doğru yönlendirip onlara liderlik becerileri kazandırmak istiyoruz. Çocuklar, oyunumuzun sloganında söylediğimiz gibi, "Bir değişim yaratmak için asla çok küçük değilsin" mesajını içselleştiriyor. Çünkü gerçek dönüşüm, çocuklardan başlıyor.

Çocuklarla neler yapıyorsunuz

Her şey "Yeşil Karıncalar: Bir Dönüşüm Hikâyesi" adlı kitabımızla başladı. "Evimizden çıkan atıklar kimin evine gidiyor" sorusundan yola çıktık. Ardından kutu oyununu, sonra da tiyatro oyununu geliştirdik. Okullarda yürüttüğümüz eğitimlerde bu materyalleri kullanıyor, atölye çalışmalarıyla destekliyoruz. Dönüşüm Derneği olarak çevre bilincini sanat ve oyunla buluşturuyoruz. Tüm bu çabalarımızın zirve noktası ise "Yeşil Karıncalar Kulübü: Bir Dönüşüm Macerası" adlı çocuk tiyatrosu. Çocuklar sahnede yalnızca izleyici değil, hikâyenin bir parçası oluyor. Eğlenirken çevre sorunlarını, geri dönüşümün önemini ve doğanın canlı bir bütün olduğunu öğreniyorlar. Tüm bu çalışmalar sonucunda 20 bine yakın çocuk, ebeveyn ve eğitimciye eriştik. Bu emeklerimiz sonucunda ise 2025 yılında Sabancı Vakfı 16. Sezon Fark Yaratanlarından biri olduk.

Yeşil Karıncalar Okulu çatısı altında neler yapılıyor

Amacımız, Birleşmiş Milletler'in "Sorumlu Tüketim ve Üretim" hedefi doğrultusunda sıfır atık eğitimini yaygınlaştırmak. Yerel yönetimlerle ve okullarla iş birliği yaparak seminerler, atölyeler, oyunlaştırılmış eğitimler düzenliyoruz. Kitap, kutu oyunu, tiyatro ve ayrıştırma kitleriyle geleceğin yeşil okullarını inşa etmeyi hedefliyoruz.

Tiyatro oyununda neler anlatılıyor

5 yaş ve üzeri çocuklara yönelik bir çevre bilinci oyunu. Deniz adında bir öğrencinin okul ödeviyle başlayan hikâyesinde izleyici de onunla birlikte küçülüyor ve yer altındaki karınca yuvasına bir yolculuğa çıkıyor. Her gün çöpe attığımız atıkların karıncaların yaşamını nasıl zorlaştırdığını, bu kez karıncaların gözünden görüyoruz. Sahne, çocuklara çevreyi yalnızca korunması gereken bir şey değil, birlikte yaşanabilecek bir dost olarak anlatıyor.