İç piyasaların gündemi Merkez Bankası Başkanı'nın değişmesi. Devletin ve ekonominin en önemli kuruluşlarından biri olması nedeniyle bu değişiklik önemli. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın gelişmelerden sonraki açıklamaları soru işaretlerini azalttı. Pazartesi günü kısa süreli bir dalgalanma olsa da değişikliğin piyasalar ve ekonomi üzerinde ciddi bir etki yaratması beklenmiyor. Şimdi piyasalarda ekonomi politikasında bir değişim olup olmayacağı takip edilecek.

İÇ piyasaların gündemi cuma akşamı piyasalar kapandıktan sonra Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'ndan (TCMB) gelen haberlerle değişti. Görevden affını isteyen Hafize Gaye Erkan'ın yerine yeni başkan olarak Fatih Karahan atandı. Devletin ve ekonominin en temel kurumlarından biri olması nedeniyle merkez bankasının başkan değişiklikleri piyasalar için önemlidir. Ancak Haziran 2023'ten bu yana uygulanan, iç ve dış finans çevrelerinden kabul gören ekonomi politikasında bir değişim olup olmayacağı da aynı derece önemli bir konu. Bu açıdan dikkatler hemen ekonomi yönetiminden gelecek açıklamalara çevrildi.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Gerek Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, gerekse Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'dan gelen "Ekonomik program kararlılıkla uygulanacak" açıklamaları soru işaretlerini ortadan kaldırdı ve bir rahatlama sağladı. Politika değişmeyeceği için, pazartesi sabahı kısa süreli bir dalgalanma olsa da başkan değişikliğinin piyasalarda ve ekonominin genel seyirde ciddi bir etki yaratması zor. Sınırlı bir etkiden söz etmek mümkün olur.

BORSA ZİRVE KIRIYOR

Borsa İstanbul, Ekim 2023'ten bu yana geçemediği 8.560 zirvesini geçti ve haftayı yeni zirve denemeleriyle kapattı. Dış borsalardan olumlu ayrışma devam ediyor. Borsa İstanbul'un güçlü görünümünün nedenlerine bakıldığında; yabancı yatırımcıların devam eden alımlarına yerli yatırımcıların da katılması, alternatif piyasalardaki durgunluk ve özellikle mevduat faiz oranlarındaki yükselişin yerini düşüşe bırakması, enflasyona karşı getiri arayışında olan borsanın tekrar öne çıkması, BIST100 Endeksi'nin dolar bazında primsiz görünümü, yayınlanmaya başlanan 122023 dönem bilançolarına ilişkin beklentiler gibi sebepleri saymak mümkün.

İşlem hacmi istenilen ölçüde artmasa da önceki günlere göre belirgin bir yükseliş söz konusu. Bu arada yabancı alımlarına rağmen yabancı takas saklama oranının düşüyor olması, yerli yatırımcıların da borsaya ilgisinin arttığını gösteren bir gelişme.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

YABANCI ALIMI SÜRÜYOR

Yabancı yatırımcıların gelişinin altında yatan temel sebep, uygulanan ekonomi programına duyulan güven. Son TCMB Başkan değişikliğinin bu güveni sarsması zor. Bir de dış piyasa koşullarının iyileşmesi ve risk iştahındaki artış sayılabilir. Türkiye'nin düşen risk primi, kredi derecelendirme kuruluşlarından gelen olumlu değerlendirmeler bir süredir yabancı yatırımcılardaki tavır değişikliğini gösteriyordu. Fakat eyleme geçtiler ve kasım ayının ilk haftasından itibaren (bir hafta hariç) Borsa İstanbul'da kesintisiz bir şeklide hisse alımlarına devam ettiler.

Nitekim bu durum 26 Ocak ile biten haftada da sürdü. Haftalık bazda; hisse senetlerinde 62.5 milyon dolar, tahvil bonoda 51.2 milyon dolarlık alım yaptılar. Rakam olarak çok büyük tutar teşkil etmese de alımların devamlılığı bir kararlılık ve istikrar görüntüsü veriyor. Bu açıdan kısa dönemden çok daha uzun vadeli bir hamleye benziyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

YERLİ ENFLASYONA BAKIYOR

Yerli yatırımcılarda ise enflasyona karşı korunma isteği öne çıkmış görünüyor. Yüksek mevduat faizleri nispeten bir koruma sağlıyordu. Ama enflasyon bir süre daha yüksek kalacak. Beklentilere göre mayıs ayına kadar yükselip zirve yapacak ve yüzde 70'leri görüp yılın ikinci yarısı gerileyecek. En azından hatırı sayılır bir süre daha yüksek enflasyon ile yaşamaya devam edeceğiz. Faiz, döviz, konut gibi mevcut yatırım araçlarının durgunlaşan seyrine bakıldığında enflasyona karşı koruma sağlayacak veya enflasyonu yenecek yatırım aracı bulmak biraz zorlaşıyor.

Bu durumda bir süredir baskı altında kalmış olan borsa tekrar ciddi bir alternatif olarak kendini göstermeye başladı. Borsanın tasarruf sahipleri nezdindeki referansı 2020 yılında yaşanan pandemi sonrası oldukça farklı bir yerde. Son birkaç yılda borsa yatırımcısı çok önemli kazançlar sağladı. Bu durum doğal olarak tasarruf sahiplerinin borsaya ilgisini artırdı. Geçen yıl biraz da halka arzların katkısıyla yatırımcı sayısı 8 milyonu geçmişti.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Bu arada finansal okur yazarlık da arttı. Artık borsa yatırımcısı olayı daha yakından takip eder oldu. Birçoğumuz çevresinden bunu gözlemliyordur. Teşbihte hata olmaz, hani halk arasında "Kurt, kuzu kaptığı yeri günde on defa kolaçan edermiş" diye bir söz var. Borsada bir hareketlenme olduğu takdirde "Hareket olan yerde bereket olur" misali ilgi tekrar canlanıveriyor. Yeni zirve denemeleriyle birlikte Borsa İstanbul'da olumlu hava korunuyor.

YARIN ENFLASYON AÇIKLANIYOR

2024 yılının ilk enflasyonu yarın açıklanacak. Ocak ayına ait beklenti yüzde 6-7 civarında. İstanbul enflasyonu Türkiye için önemli bir referans olarak görülüyor. İstanbul'da Perakende Fiyat Endeksi ocak ayında yıllık yüzde 76.17 (önceki: 74.88), ocak ayı itibarıyla ise önceki aya göre yüzde 6.72 (önceki: 3.52) olarak gerçekleşti. Kur artışları, akaryakıt zamları, gıda fiyatları, yapılan emekli ve memur zamlarının talebe olan yansıması gibi etkenlerin birleşmesiyle ocak ayında daha yüksek bir enflasyon beklentisi hâkim. Hatırlanırsa son aylarda aylık bazda yüzde 3'ün altında rakamlar geliyordu. Bu durum 2024 yılı için yüzde 36-40 düzeyinde enflasyon tahminlerinin güç kazanmasına neden olmuştu.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Enflasyondaki yükselişin TCMB faiz kararlarına etkisi olmayacağı için piyasaya yansımaları zayıf kalabilir. TCMB'nin faiz kararlarıyla enflasyon arasındaki korelasyon uzun süredir çok zayıflamış durumda. TCMB yüksek faiz politikasını sürdürmekte kararlı. Seçim sonrası değişen bu ekonomi politikası iç ve dış finans çevrelerinden kabul gördü. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek; "Fed ve AB enflasyonu nasıl indirdiyse biz de öyle yapıyoruz. Bu program sabırla ve kararlılıkla uygulanacaktır. Siyasi sahipliği olan bir programdır, geçici bir heves değildir" diyerek bu yöndeki kararlılığı tekrar göstermiş oldu. İktisat ve para teorisinin gereği böyle. Maliyeti ve yansımaları sancılı olsa da bu politikanın sonuçları alınıncaya kadar devam edilecek.