"Gidiyor Ramazancığımız, bir daha ya nasip."

Böyle derdi annem, Ramazan'ın sonlarına doğru. Sırf annemi anmak için koydum bu cümleyi buraya.

Babam

Anneler günü geldiği zaman "Babalar günü ne zaman" diye soran babam

Biz kardeşler, ölenlerle ölmedik. Ama ölenler ölmemiş gibi yaşıyoruz, yanımızda, yöremizdeler.

Hatırladığım ilk Ramazanlardan biri, Gemlik körfezine yukarıdan bakan Umurbey Ramazanıdır.

Oruç tutacak yaşta değildim o zaman.

İftar sofrasında zeytinin gördüğü itibar, annemin, babamın, Hasan (Özdin) Hoca'nın ezan okunur okunmaz ya da top atılır atılmaz ellerini zeytine uzatmaları orucun zeytinle açılması gerektiğini düşündürüyordu bana.

Sonra, Balıkesir yıllarımızda belki de Ramazan yaz mevsimine rastlamaya başlayınca suyu tercih eder olduk.

Babamdan da şöyle bir şey işitmiştim.

Kul eliyle hazırlanmamış, şimdiki tabirle 'işlem görmemiş' Allahu Te'ala'nın yarattığı şekilde tenavül edilen bir nimetle orucu açmak tavsiye edilir.

Demek en iyisi su.

Peygamberimiz hurmayla orucunu açarmış, öyleyse hurmayla oruç açmak sünnet.

Bana öyle gelmiyor.

Ulema fikrini söylesin. Benim aklım şöyle ediyor.

Hurma, Peygamberimizin yaşadığı bölgenin bir meyvesi.

Peygamberimiz de yaşadığı bölgenin meyvesiyle iftar ediyor.

Buralarda hurma yetişmiyor.

Hurma İstanbul'a gelene kadar dünyanın yolunu geçiyor. Arabalar çalışıyor, benzin, mazot yakılıyor.

Bu işlemler hurmanın yeryüzüne maliyetini yükseltiyor.

Dünya daha çok kirleniyor.

Karbon salınımı artıyor.

Karbon ayak izimiz büyüyor.

'Mekruh' desem fetva vermiş olurum.

Vermiyorum.

Ama 'sünnet' olduğunu zannetmiyorum.

Hicaz'da veya Filistin'de, Yemen'de, Kuzey Afrika'da sünnet olabilir.

İstanbul'da değil.

Aklınıza yatıyorsa yatsın, yatmıyorsa bana kulak asmayın, bildiğiniz gibi davranın.

Ama yeryüzünde var olmanın bize yüklediği bir mesuliyet olmalı.

Karbon ayak izi daha büyük olanın ruz-i cezada vereceği hesabın daha zorlu olacağı düşünülebilir.

Daha çok benzin yakan, daha çok arabası olan, daha çok elektrik, su harcayan, daha çok elbise satın alan (duymuşsunuzdur, bir de su ayak izi var) daha çok uzaktan getirilmiş mahsul yiyen

Volfsburg'da Volkswagen fabrikasının girişinde görmüştüm.

Maketler yapmışlar, bir Afrikalının karbon ayak izi neredeyse kendi ayağı kadar.

Bir Amerikalının ayak izi Eskiden "Herifin ayakları çocuk mezarı gibi" derlerdi ayağı büyük olanlar için.

Amerikalının ayak izine bir sığırı gömsen gömülür.

Demek ki Amerikalının hesabı daha ağır.

Amerika standartlarında bir hayat sürüyorsak, bizimki de daha ağır.