Şeyhülislam Çivizade Muhiddin Efendi abdest alırken mest üzerine mesh yapılması konusundaki muhalefeti sebebiyle azlediliyor.Hilmi Yavuz bu bahsi Prof. Dr. Mustafa Said Yazıcıoğlu'na dayandırıyor. "Yazıcıoğlu, Çivizade'nin 'mesh'e ait bir fetvasında bu konuda İmam-ı Azam'a bağlı fakihlerin verdikleri hükümleri yetersiz bularak Şafii fakihlere atıfta bulunmasının ortalığı nasıl karıştırdığını açıklıkla gösteriyor. Çivizade'nin fetvasında Şafii fakihlere atıfta bulunulması, başta, o zaman Rumeli Kazaskeri olan Ebussuud efendi olmak üzere ulemayı fena halde öfkelendirir ve Ebussuud Çivizade'nin fetvasını reddeder. Kanuni bu meselenin çözümlenmesini ister, ulema toplanır ve dikkat edilsin, Şafii kaynaklarına başvuran Çivizade'yi değil ona karşı çıkan Ebussuud Efendi'yi haklı bulur. Hani Şafii fıkhı hakim olmuştu Nerede" (İslam'ın Zihin Tarihi.)Çivizade ile Ebussuud Efendi arasında bir de para vakıfları ihtilafı var. Malum, Çivizade para vakıflarına cevaz vermiyor. Fakat bugünkü tabirle para vakıflarının faizle para verememesi memlekette kredi daralmasına ticaretin zaafa uğramasına sebep oluyor."Para vakfı caiz midir, değil midir Bu anlaşmazlık Çivizade'nin ve onu destekleyen Birgivi'nin caiz olmadığını söylemelerine karşılık Ebussuud Efendi Para vakfının caiz olacağını öne sürmüştür. Hem de neye dayanarak Elbette Hanefi fıkhına. () Hani nerede Şafii fıkhının hakimiyetiGerçekten, para vakıflarının bir devlet meselesi olduğunu göz önünde bulundursak ve Ebussuud Efendi'nin görüşünün salt fıkhi sebeple galip gelmediğini düşünsek bile bu tarihi hadiselere bakarak Osmanlı'nın bir döneminde Eş'ariliğin ya da Şafii fıkhının hâkim olduğunu söylemek mümkün değil.Tarihi daha eskiye dayanan bir zihniyet değişiminden söz edilebilir.Felsefenin, kelamın, bilimsel araştırmaların medreselerden yavaş çekildiği bir dönem var.Bu dönem İmam-ı Gazali'nin Tehafüt el-Felasife'sini yazdığı döneme denk geliyor. (11. Yüzyıl.)Tehafüt'el Felasife'nin filozofları hırpalamadığını düşünemeyiz. Kuvvetli bir tez. Gazali'nin suçlamaları da ağır, filozofları tekfir ediyor.Ancak Gazali de felsefeyi felsefeyle eleştiriyor. Yani Gazali'ninki de bir felsefe.İbn Rüşd de Tehafüt el-Tehafüt'ü yazıp Gazali'yi eleştirdi.Filozoflar, düşünürler birbirlerini nakzeden, eleştiren risaleler, kitaplar yazarlardı ve hayat böyle devam ederdi.Etmedi.İlmi araştırmalar, felsefe, kelam tartışmaları sönmeye yüz tuttu.Bunun için İmam Gazali'yi mi suçlamamız gerekiyorGazali düşünce tarihimizin zirvelerinden biri. Okuyanın zihni açılır, kalbi açılır.Müslümanların zihninin bir bakıma kapanması niçin ona mal edilsinBurada muhtemelen iktidarın rolü ihmal ediliyor.İktidarla din koalisyon