İslam Ekonomisi diye bir şey var mı Sorusunu bu sütunda da zaman zaman sormuş cevabını da vermiştim.

Hatta "İslam Ekonomisi diye bir şey yok" sonucuna da varmıştım.

Yok mu İslam Ekonomisi

Teoride mümkün, fakat pratikte maalesef yok.

Teoride nasıl mümkün

29 Haziran 2020 tarihli Karar'da "Niye yok İslam Ekonomisi" başlıklı bir yazı yazmıştım.

Teoride nasıl mümkün olduğuna dair bazı alıntılar yapmıştım. Bilhassa üstat Sezai Karakoç'un "İslam Toplumunun Ekonomik Strüktürü" kitabından.

Birkaç cümle aktarayım.

""İslam, bazı Marksist veya kapitalist ekonomistlerin sandığı gibi sadece ekonomik bir doktrin değildir. Sadece bir inanış da değildir. Bir ekonomi anlayışı, tutumu ve çerçevesi de olan bir dünya görüşü, yaşayış ve medeniyet tarzıdır."

"Kapitalizmde bir eşyayı, bir tabiat parçasını, bir malı ele geçiren insan, bir nevi o eşyanın, o tabiat parçasının tanrısı olmuştur."

"Kapitalizmdeki eşyayla insanın durumu, (komünizmde) tersine çevrik olarak aynıdır. Bu kez eşya tanrılaşmış, insan onun kölesi haline getirilmiştir."

"Müslüman, mülk edinişinde ve ona tasarruf edişinde, daima asıl mülk sahibi hatırlar ve hatırlamak zorundadır."

"Gereksiz yere kesilen ağaç, masum çocukları öldürmek için mahiyeti değiştirilen uranyum, eziyet edilerek çalıştırılan hayvan, yarın bizden davacı olacaktır ve biz yalnız insanlara yaptığımız zulümlerin değil, hayvanlara ve eşyaya yaptığımız zulümlerin de hesabını vereceğiz."

Sonra sözü şuraya getirmiştim:

"Kimsenin, dünyada da ahirette de hesap kaygısı taşımadığı, kursağı geniş olanların kemal-i afiyetle deveyi hamuduyla yuttuğu bir cemiyette olabilir mi İslam ekonomisi Olmaz.

İşte o yüzden, 'şu anda yok' İslam ekonomisi.

N. Haydar Naqwi'nin 80'li yıllarda Türkçeye çevrilen 'Ekonomi ve Ahlak'ı da (İnsan Yayınları) Müslüman bir toplumda, ahlakın ekonomiyi şekillendirmedeki ihmal edilemez rolünü vurgulaması bakımından kıymetliydi.

Bu kitabın ana fikrinden hareketle tekrar vurgulayabiliriz ki, ahlak ortalıkta görünmediği için bir İslam ekonomisi de göremiyoruz."

Bu konudaki kanaatim değişmedi.

Kuramer'in yayımladığı 'Para ve Faiz' kitabını okuyalı birkaç ay oldu. Araya başka kitaplar, başka yazılar girdi. Temas edemedim.

Ama kitabı okurken daha önce kabaca bir kanaate sahip olduğum bazı konularda kitabi bilgiler edinmiş oldum.

Hiç olmazsa bazılarını aktarmak istiyorum.

Kitabın editörlüğünü Prof. Dr. İbrahim M. Turhan yapmış. İçinde Hüseyin Al, Dr. Hakan Şahin, Şevket Kâmil Akar, Prof. Dr. Ömer Karaoğlu gibi kıymetli ilim adamlarının makaleleri var.

İbrahim M. Turhan'ın yazdığı giriş genel olarak iktisat tarihi özel olarak da İslam İktisadı kavramı etrafındaki tartışmaları kapsaması bakımından dikkatle okunmaya değer.