Gannuşi'nin yalnızlığı

1990'larda Mesut Uçakan'ın yönettiği Gamze Tunar, Efkan Efekan, Nilüfer Aydan, Haluk Kurtoğlu'nun başrollerde oynadığı Yalnız Değilsiniz adlı, başörtülü kız öğrencilerin mücadelesine destek veren bir film vizyona girmişti.

Büyük yankı uyandırmıştı film. Anadolu'da dindar seyircilerin ilgisini çekmişti.

Kulakları çınlasın, Allah afiyet versin Kemal Abi (Kemal Kelleci) filmin mesajına karşı çıkmıştı. Bu kısmını fazla bilen yoktur.

Kemal Abi, filmin mesajının aksine başörtülü kızların siyasetçiler, muhafazakâr iş adamları ve sivil toplum tarafından yalnız bırakıldığını düşünüyordu.

"Yalnızız Ulan" diyordu, sesinin işitilebileceği yerlerde.

Nereden aklına geldi, böyle bir giriş neden icap etti Anlatayım.

Tunus'taki Nadha hareketinin lideri Raşid el-Gannuşi iki yılı aşkın bir süredir hapiste.

Tutuklandığı günlerde Nahda hareketi mensupları gösteriler yapmış, Gannuşi'nin serbest bırakılmasını istemişti.

O günlere ait fotoğraflardan birinde göstericiler, Tunus bayrakları eşliğinde ellerinde Gannuşi'nin posterleriyle sokaklara çıkmışlardı.

Gannuşi posterlerinde "leste vahdek" yazılıydı.

"Leste vahdek," "Yalnız değilsin."

Gannuşi'den 80'lerden beri haberdarım. Abdülfettah Moro ile birlikte Tunus'taki İslami Hareket'in öncülerindendi.

O yıllarda Arabia Dergisinde Gannuşi'yle yapılmış bir söyleşiyi tercüme etmiştim. Sükunetli, zihin açıcı bir konuşmaydı.

O yıllarda öyle sakin konuşan İslamcı hemen hemen yoktu.

Müslüman bir siyasetçi olmanın bedelini hapisle, işkenceyle, sürgünle her şekilde ödemişti. Muhtemelen zulmü iyice tattığı için özgürlükçü bir adamdı.

Bütün İslam dünyasında 'Demokrasi' kelimesini olumlu anlam yükleyerek telaffuz eden ilk düşünürlerden biriydi. (Şu anda hatırıma Gannuşi'nin yanı sıra adını anabileceğim Filistinli yazar Azzam Temimi geliyor.)

"Allah insana irade ve sorumluluk vermiştir. Bu yüzden hiçbir otorite, insanın hürriyetine ilahî bir vekil olarak dokunamaz."

Bu cümle Gannuşi'ye ait.

Şu da Milletvekili Mustafa Yeneroğlu'na:

"Gannuşi'ye göre İslâm devleti, "Allah adına hükmeden" değil, Allah'ın kullarının hür iradesine imkân tanıyan bir devlettir. Bu anlayış, 20. yüzyıl İslâmcılığının teokratik damarını tersine çeviren bir devrimdir."

(Her iki cümleyi de Yeneroğlu'nun Serbestiyet'teki yazısından aldım.)

Mısır'ı, Suriye'yi, Libya'yı, Yemen'i, insanlarıyla ve şehirleriyle harabeye çeviren Arap Baharı sadece Tunus'ta kazasız belasız yumuşak iniş yaptıysa bunu Gannuşi'nin liderliği mümkün kılmıştır.

Lüzumundan fazla mı uzlaşmacıydı

Görebildiğim kadarıyla Gannuşi gerektiği kadar uzlaşmacıydı, fazla değil.