Tasavvuf, İslam'ın anlamak gibi bir maksadı olan insanların ihmal edemeyeceği bir alan.Evet istismar ediliyor, nüfuz için, menfaat için, siyaset için kullanılıyor.Bunu sufiler de yapıyor, siyaset ve ticaret erbabı da.Geçmişte kullanılmış, bugün kullanılıyor, gelecekte de kullanılacak.Herkes mi kullanıyorZannetmiyorum.Biz görmüyorsak da o yolda içtenlikle, tevazuyla, aşkla yürüyen salikler olabilir.Sahtesi var diye gerçeğini göz ardı etmek haksızlık.Böyle düşünüyorum ve bu yüzden okumakla geçirdiğim vakitlerin bir kısmını tasavvufi kitaplara tahsis ediyorum.Sufilere izafe edilen olağanüstü durumlarla çok ilgili değilim.Çünkü her şey olağanüstü.Diyelim bir dervişin suyun üstünde yürüdüğünü söylüyorlar. Yürümüş müdürNe bileyim benGüneşin her gün doğması dervişin suyun üzerinde yürümesinden çok daha büyük bir hadise. Niye suyun üzerinde yürüyüp yürümemesine takılıp kalayımAyrıca derviş herhangi bir şeyi ispatlamak için suyun üstünde yürüme ihtiyacı duyuyorsa bu da tuhaf.Ya da Allahu Te'ala'nın hatiften gelen bir nida veya gösterdiği bir rüya ile kuluna seslenmesi.Olur mu olmaz mıAllah bilir.Mümkünse bile çok istisnai haller. İnsanlara herhangi bir mükellefiyet yüklemez. Belki ehli için bir netice hasıl eder.Ama, kanaat, tevazu, adalet, hakkaniyet, ihlas, mahviyet, fena, aşk, reca gibi halleri, bu hallerle ilgili ayrıntıları, sufilerin bu hallerle ilgili tecrübelerini önemsiyorum.Keza dervişin helal parayla yapılmamıştır endişesiyle siltanın çeşmesinden su içmemesini veya duvarına yaslandığı Mecusi komşusundan helallik dilemesiniVarlıkla ve yoklukla ilgili tefekkürlerini, zikirlerini"Zikir Allah'ı hatırlamak, nimetlerini, kudretini, merhametini tefekkür etmektir" derdi babamın mektep arkadaşı Hasan Özdin Hoca. "Yoksa Allah'ın adını tekrar edip durmak değil. Bana birisi boyuna 'Hasan, Hasan, Hasan, Hasan' dese rahatsız olurum."Rahmetli Hasan Hoca'nın bu sözlerini dahi hatırımda tutarım.Okurken bazı sürprizlerle karşılaşıyorum.Geçenlerde "Hacı Ahmed Efendi adında bir zatın "Sergüzeşt" ve "Ravzatu't Tevhid" kitaplarına göz gezdiriyorum. (Yazma Eserler Kurumu.)Hacı Ahmed Efendi (Yaklaşık: 1485-1543) 2. Bayezid, Yavuz Selim ve Kanuni Süleyman dönemlerinde yaşamış."Sergüzeşt" bir otobiyografi. Giriş bölümünde belirtildiğine göre o dönem için başka örneği yok.Alim bir adam. Zeyniyye yolunun saliklerinden. Arabi, Farisi biliyor. Eserinde Kur'an ayetlerine ve Hadis-i Şeriflere atıflar yapmakta hiç güçlük çekmiyor.İki defa hacca gitmiş. İstanbul'da, Bursa'da ve İzmit'te uzun süre yaşamış. Konya'da ziyaretler yapmış.Mısır'da Ehramları