Şirketler olmasa mı ekonomi daha iyi yönetilir, Merkez Bankası olmasa mı

Mesela işletmeler olmasa ekonomiyi ne güzel yönetirim, gibi

Merkez Bankası Güncesinde batmak durumundaki işletmelerin batması gerektiğini ima eden toptancı yaklaşımı böyle okumak sanırım yanlış olmaz.

Evet, her yılki harman gibi olsa verimsiz işletmeler hava sert estiğinde buğdayı rüzgâra savurur gibi ayrılır, batar. Tükettikleri pazar payı hak edenlere geçer. Rüzgâr bitince yeni ve daha verimli işletmeler gelir, pazar payları yeniden karılır. Sonra rüzgâr gene çıkar, elekten geçirme işi yeniden başlar. Böyle en optimuma doğru konjonktür dalgalanmaları dene rüzgar bir kesilir bir eser, sürer gider.

Ama bugün yeni dünya düzenine sürüklenirken belki batacak işletmelerin yenilerini var etmenin mümkün olmayacağı bir dünya geliyor. Her detayı stratejik düşünmek zarureti ortada dururken rüzgârda üstünkörü bir eleme handikap olmaz mı Sistematik bir süreç işletmek lüksü varsa elde bu lüksü kullanmamak gaflet olmaz mı Tüm bilançoların iç içe geçtiği bugünün dünyasında zombi denmeye başlanan bu şirketler batarken zombi zincirler kurar da ucu bankalara kadar uzanmaz mı

Maarif vekilimizin ironisinin başka bir yansıması da Trump'ın "kendimi FED'in başına atayabiliyor muyum acaba," çıkışıdır. Bunun anlamı merkez bankası olmasa ekonomiyi ne güzel yönetirim demekten başka şey değildir.

Nihayet başlıktaki sorunun cevabı bellidir.

İşletmeler olmadan ekonomi de olmaz, ekonomi yönetimi de Kapitalist düzenlemeleri terk edip bir vakıf medeniyeti kurulacaksa ayrı mesele tabii. Amma merkez bankası olmasa ekonomi çok güzel yönetilir. Trump'ın dediği anlamda değil tabii.

Merkez bankaları da var olmak istemez zaten. Ya da teknik ifadesiyle bu konuda fikir sahibi olanlar nötr merkez bankası ister, ekonomik parametrelerin gelişiminde merkez bankalarının nötr olmasını benimserler. Yani merkez bankalarının politikalarının büyümeye ve işsizliğe etki etmediği, büyümenin ve işsizliğin doğal bir fenomen olarak şekillendiği durumu ideal görürler.

Ancak konjonktür (jeopolitikten bahsetmiyorum) nötr bir merkez bankası elde etmek için elverişli değil. Nötr bir merkez bankası artık ancak yeni dünya düzenine geçildiğinde mümkün olabilir. Konjonktürden kastım da bu; ekonomik düzen değişimi anlamına gelen konjonktür.

Bugünden itibaren merkez bankacılığı eski bildiğimiz türden bir finans kariyeri işi değildir. Merkez bankacılığı artık ülkenin yeni dünya düzenindeki kaderinin en önemli belirleyicilerinden olma işidir.

Böylesi bir iş ülkenin kaderini kendi kariyerinin gölgesinde bırakarak yapılamaz, yapılmamalıdır.

Merkez bankalarının başarısı enflasyonun seviyesiyle değil, yeni dünya düzeninde ekonominin doğru yerde konumlandırılıp konumlandırılamadığına bakılarak ölçülecek. Sanırım Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde'ın icra ettiği merkez bankacılığı model olacak. Başka ve daha iyi bir örnek çıkarsa bakılır ama FED ne yaparsa onu yap kolaycılığı çoktan geride kaldı.

Yeni dünya düzeninde merkez bankaları nötr olacak derken, sadece politika olarak nötrlüğünü kastetmiyor olabilirim. Merkez bankaları komple nötr de olabilir Yani merkez bankaları yeni dünyada var olmayabilir Ve şimdilik yeni düzen anlamında en olası senaryo budur. Türkiye'nin parasını belki Aselsan basacak, dijital TL projesi şimdilik bu yönde ilerliyor.

Bir de para politikası metinlerindeki şu "jeopolitik" riskler ifadesi artık sıkmadı mı

Finans kesimi önde giderdi. Yeni tartışmaları açar, zenginleştirir, kapardı. Ama artık o kadar demodeler ki kendilerini tekrar etmekten başka bir şey yapmıyorlar.

Yenmeyen yemekleri pişirip pişirip tekrar veriyorlar.