Mevduat gelişim hızı çok yüksek. Mevduatın gelişim hızını belirleyen iki faktör var. Birincisi altın fiyatındaki artışlar nedeniyle altın hesaplarının değerindeki hızlı yükseliş. İkincisi ise yüksek faiz tahakkukları. Türkiye'de mevduat gelişiminin temel besleyicisi zaten yeni para girişleri değil, kur artışı ve faiz tahakkuklarıdır.Bu şartlar altında Haziran'da başlayan ivmeyle 59,5 kadar 11 aylık mevduat artışı görülüyor. Kasım 2023 itibariyle mevduatlar 14,1 trilyonu aşmış durumda.Mevduat hızlı geliştiği halde krediler daha yavaş. 11 aylık artış 49,4 seviyesinde ve toplam hacim 11,3 trilyona ulaşmış durumda. Pandemi sonrası bankaların kredimevduat rasyosu 120'ler seviyesine çıkmışken Türkiye Ekonomi Modeli'nin başladığı Ağustos 2021'de düzlenmiş ve sonrasında mevduat lehine dönmüştü. Fakat Kasım 2023'te 80'e inerek pandemi seviyelerine kadar geri geldi. Aralık ve Ocak'ta daha düşük seviyelere inerse çok olağanüstü bir durum olacak. (Rasyoyu katılım bankalarının aşağı çektiğini de unutmamak lazım.)Bu durum likiditenin mevduatla orantılı olarak gelişmediğini gösteriyor. Mevcut oranlardan borçlanma iştahının düşük olduğunu da. Politikanın genel seyrinden beklenen bir sonuç. Teorinin gereği olarak etkinsiz bir para piyasası oluşturuluyor.Bu sonuçtan elde edilecek olağan beklentilere bakalım.Öncelikle politika faizinin son bir artışla 45 seviyesine çıkması bekleniyor. Bu seviyeden itibaren politika faizinin üzerinde seyreden mevduat faizleri, tam tersi bir pozisyon için aşağı yönlü hareket etmeye başlayacaktır. Çünkü bankalar TL cinsinden satamadıkları seviyedeki faiz oranlarını yakında mevduata önermemeye başlayacaktır. Kredi maliyetleri ise politika faizi artarken artmaya devam edeceğinden miktar gelişimi daha da yavaşlayacaktır. Türkiye tarihi düşük kredimevduat rasyosu seviyelerini görebilir; eğer pazar günkü köşemde ele aldığım beklentim gerçekleşmezse. Yani döviz cinsi kredi iştahı kabarmazsa.Gene de net faiz marjları daralacaktır. Net faiz marjı bankaların asıl performans göstergesidir.Bu performans göstergesi zayıfladığında bankalar trading tarafına yani para-sermaye piyasası işlemlerine yönelirler.Değinmek istediğim husus da bu aslında. Bankaların menkul kıymet gelişimi Kasım 2023 itibariyle 60'ın üzerinde. 2024'te daha da hızlı gelişecek. Bu veri yeterince sinyal veriyor aslında.Sermaye piyasalarında beklenen rallinin sırrı da bankaların menkul kıymet iştahındaki artış olacak. Yani bankaların kârlılıklarını korumak için sermaye piyasalarında etkin olacağı bir dönem geldi. Bankaların piyasada agresif olmasının etkisi yabancı girişinden dahi büyük olabilir.Ama bir hatırlatma yapmakta yarar var. Daha önce (pandemide) kredimevduat rasyosu 80'lere düşünce, makro ihtiyati tedbir kapsamında, daha fazla düşmemesi için bankalara hedef verilmişti. Ticari bankalar için 100 ve katılım bankaları için 80 olarak belirlenen hedef, kredi piyasasını canlandırmıştı.Şimdi şartlar çok farklı. Dönem itibariyle sermaye piyasası performansı kredi performansından daha önemli görülebilir. Bankaların yüksek bir hızla kredi üretmesini ekonomi yönetiminin istemediği de anlaşılabilir. Çünkü rasyoyu yukarı çekmek, mevduatın gelişimi de göz önüne alınırsa