Geçtiğimiz hafta sonu İran Cumhurbaşkanı Reisi'nin düşen helikopterde hayatını kaybetmesi İran'dan daha çok Türkiye'de gündem oldu.

Bir yandan ortaya atılan komplo teorileri ile insan muhayyilesinin sınırları zorlanırken diğer yandan Akıncı TİHA'nın ortaya koyduğu başarı birilerinin kimyasını bozdu.

Reisi'nin kullandığı helikopterin 1979 yılında üretilen bir ABD yapımı helikopter olduğu ve elverişsiz hava koşullarında uçabilecek yoğun teknoloji ürünü ekipmanlara sahip olmadığı, uluslararası uzmanlarca dile getiriliyor.

Buna rağmen bu helikopterlerin hem de cumhurbaşkanı düzeyinde yolcu taşımasına müsaade edilmesi İran açısından birçok konuda akla birçok soru işareti getiriyor.

İran uygulanan ambargolar ile ulaşım maksatlı kullanılan bu hava araçlarını Batı ülkeleri üzerinden yenileyemiyorsa neden alternatif ülkelerden tedarik etmiyor ya da edemiyor

İran'da hava araçlarına uygulanması gereken standart bakım hizmetleri ne ölçüde kusursuz uygulanabiliyor Bu şartlarda İran devletine ait sivil havayolları unsurlarına uluslararası nitelik ve standartta bir bakım ve onarım hizmeti uygulanabiliyor mu

İran'ın füzeler konusunda elde ettiği teknolojik kazanım diğer alanlarda kendisini göstermiyor. Bu hususun rafineri tesislerinden tutun doğalgazın uluslararası ortama pazarlanması aşamasında dahi yaygın şekilde zuhur ettiğini görebiliyoruz.

Geçtiğimiz yıllarda İran'ın Türkiye'ye sağladığı doğalgaz, yeterli basınç seviyesi sağlanamadığı için uzun süre sıkıntılı bir seyir arz etmişti. Keza Kasım Süleymani'nin öldürülmesi sonrasında da benzer koordinasyon ve icra kusurlarından dolayı Ukrayna'ya ait bir sivil uçak düşürülmüştü.

Buradan İran'ın teknolojik kapasitesi ile icra kapasitesi hakkında çıkarılacak kuşkusuz çok büyük dersler var ve önümüzdeki süreçlerde bu konulara sıklıkla temas etme gayretinde olacağız.

Düşen helikopterin imal yılı ve kötü hava koşullarında uçuşa imkan veren ekipman ihtiyacı ortadayken çok fazla sabotaj iddialarına girmek sanırım gereksiz. Her ne kadar uçuş saati çerçevesinde mezkûr helikoptere uygulanan bakımlar ile alakalı çok detaylı bilgilere sahip olmasak da İranlı yetkililerin ABD'yi uygulanan ambargolar nedeniyle suçlamalarından anlayabiliyoruz ki yeterli bakım hizmetinin verilmesi noktasında kayda değer sıkıntılar mevcut.