Anlamaya değil hissetmeye çalışalım. Çünkü bazı değerler onu anlamanın ötesindedir. Ciddi işe yaradığını düşünen kişi, konuyu "vazgeçilmez" noktasına kadar götürür. Hâlbuki sadece göreviyle ilgilenilse huzur ve sonsuz güzellik ve zarafet oluşur. Biliyoruz ki en değerli nasihatler kendi hatalarımız ve başkalarının hatalarından çıkarılan derslerdir...

Konuyu anlaşılır kılmak için bir anekdot sunmak istiyorum... Numan bin Sabit Hazretleri kırda talebeleri ile yürürken bir yabancı görürler. Talebelerine "şu gördüğünüz kişi ilkokul öğretmenidir. Bir çocuk aramaktadır, koynunda tatlı vardır ve Horasanlıdır" buyurur. Talebeler gidip o kişiye sorarlar. Cevabı aynen hocalarının bildirdiği gibidir. Hocaları buyurur ki:

"Bu bilgi keramet değil bir ferasettir...Onun öğretmen olduğunu çocuksu yüzünden anladım. Çocukları aradığını sağa sola bakmasından, koynunda tatlı olduğunu da koynuna sinek girerken gördüm. Ayağındaki çamuru ancak Horasan'da görebilirsiniz..."

Feraset öteden beri insanların ilgisini çeker... Sözlükte "firâset" yazılır. "Keşfetme, sezme, ileri görüşlülük" gibi manalara gelir. Dar anlamda ise bir kimsenin dış görünüşüne bakarak onun kişiliği ve karakteri hakkında tahminde bulunmayı ifade ederken daha geniş anlamda ise akıl ve duyu organlarıyla bilinemeyen, ancak sezgi gücüyle ulaşılan bütün bilgi alanlarını kapsamaktadır.

Feraseti bir ilim olarak temellendirmeye çalışanlar olmuştur. Onlara göre bir kimsenin fizikî yapısına yani boyuna rengine, çeşitli organlarının yapısına; el ve yüz hatlarına bakarak onun ahlâk ve karakterini teşhis etmek mümkündür. Bundan dolayı eski çağlarda hükümdarlar, kendilerine görev verecekleri kimselerin seçiminde bu ilmin verilerinden faydalanmak istemişlerdir...

Hadisi şerifte "Müminin ferasetinden korkun, o Allah'ın nuru ile bakar" buyurulmuştur.

Mustafa Ali Mahdum

ŞİİR

İner miyim hiç

Dikkatli şekilde bakın yüzüme

Her selam verene kanar mıyım hiç

İlk önce saygıyı koydum özüme

Kötüyle kendimi sınar mıyım hiç

Sayısız belanın durdum dışında

Yoksulun derdini gördüm başında

Hudutsuz dertlerin karakışında

Soğuktan titreyip donar mıyım hiç

Her şartta sevenin koluna girdim

Kolumdan tutanın yoluna girdim

Duygu yağmurunun seline girdim

Nefretin közünde yanar mıyım hiç