"Cömert; Allaha yakın, insanlara yakın, Cennete yakın ve Cehennemden uzaktır."

Cüneyd Kâyinî hazretleri hadîs, tasavvuf ve Şafiî mezhebi fıkıh âlimidir. 462 (m. 1069) yılında Nişâbûr'da Kâyin köyünde doğdu. Küçük yaşta ilim tahsiline başlayan Ebü'l-Kâsım birçok kimseden ilim öğrendi. İsfehân, Nişâbûr, Merv ve Herat'a gitti. Herat'a yerleşerek talebe yetiştirdi. 547 (m. 1152) yılında Herat'ta vefât, etti.

Rivâyet ettiği hadîs-i şerîflerden bazıları şöyledir:

"Kıyâmet günü, Allahü teâlâ yarattıklarını hesaba çeker. Her sınıf insan, orada toplanır. Hesap için ilk çağırılanlar; Kur'ân-ı kerîm okuyanlar, Allah için harpte ölenler ve dünyâda iken malı mülkü olup, zengin olanlardır. Allahü teâlânın huzûruna önce Kur'ân-ı kerîm okuyan getirilir. Allahü teâlâ ona; "Peygamberime gönderdiğim esaslar sana bildirilmedi mi" diye sorar. O da; "Evet bildirildi, yâ Rabbî!" der. Allahü teâlâ yine sorar: "Peki sana bildirilenle, öğrendiğin ile ne yaptın" O da; "Gece gündüz okudum" der. Allahü teâlâ; "Yalan söyledin" buyurur. Melekler de; "Evet yalan söyledin. Sen, hakkında başkası, "Ne güzel okuyor" desinler diye okudun. Nitekim sana böyle söylendi." derler.

Daha sonra, harpte Allah yolunda ölen huzûra getirilir. Allahü teâlâ ona; "Niçin öldürüldün" diye sorunca, "Senin yolunda harp ettim ve öldürüldüm" der. Allahü teâlâ; "Yalan söyledin" buyurur. Melekler de; "Yalan söyledin. Sen Allah için harp etmedin. "Ne cesur adam" desinler diye harp ettin. Herkes de sana böyle dedi" derler."

"Cennet, cömertlerin yeridir." "Cömert; Allaha yakın, insanlara yakın, Cennete yakın ve Cehennemden uzaktır. Cimri; Allahü teâlâdan, insanlardan ve Cennetten uzak, Cehenneme yakındır. Allah katında cömert bir câhil, cimri olan bir âlimden daha sevimlidir. En ağır hastalık, cimrilik hastalığıdır."