Son yıllarda Aziz Sancar, Daron Acemoğlu gibi dünya çapında başarıya ulaşan bilim insanlarımız var. Gün geçmiyor ki bir gencimizin ülke çapında veya dünya çapında bir başarısını duymayalım. Fizikte, kimyada, biyolojide, astronomide, arkeolojide, sosyal bilimlerde, sporun hemen her dalında gençlerimiz önemli başarılara imza atıyorlar. Hepsiyle gurur duyuyoruz.

Cumhuriyet Pazar eki, tüm alanlarda, özellikle sanat alanında gençlerimizin başarılarını duyuruyor bizlere. Ben bu eki okuyarak müzikte, resimde, tiyatroda, sinemada, gastronomide, moda tasarımında yepyeni isimlerle tanışıyorum; hepsine hayranlık duyuyorum.

Tarih alanında, Sinan Meydan, Naim Babüroğlu, Mehmet Kalpaklı, Selim Erdoğan, Hüner Tuncer gibi isimlerin yanı sıra görece genç tarihçilerimiz var. Bunlardan birisi Coşkun Faik Kavala.

Coşkun Faik Kavala 1986'da doğdu. Marmara Üniversitesi SBF Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünü bitirdi. Yeditepe Üniversitesi'nde tarihçi Ahmet Taşağıl'ın danışmanlığında yüksek lisans tezi yaptı. Kavala İngilizce, Fransızca, İspanyolca, Rusça, ince, Farsça ve İtalyanca bilmektedir. Türk, in, Bizans ve İran tarihiyle ilgili kitapları bulunmaktadır. Bu yazıda sizlere Kavala'nın "Klimatoloji ve in Kaynaklarında Gök-Türk ağında İklim Krizi" adlı kitabından söz etmek istiyorum.* Kanımca bu kitap bir tarih bilgesinin eseridir.

Söz konusu kitaba göre geç antikçağda MS 536-547 yılları arasında küresel soğumaya yol açan küçük buz çağı yaşanmıştır. Bu durumun nedeni ardı ardına gelen volkan patlamalarıydı. Akdeniz kaynaklarında patlamalar sonunda gökyüzüne çıkan toz bulutlarının güneşi uzun süre kararttığı belirtilmişti. Güneş ışıklarından yoksun kalan geniş coğrafyalarda soğuma, iklim değişikliği ve kuraklık ortaya çıkmıştı. Bugün bu gerçeği bize kutuplara yakın yerlerden alınan buz çekirdekleri ve ağaç halkaları göstermektedir.

Kavala'nın belirttiğine göre 536-547 arasında gerek Tornetrask Gölü'nün doğusundaki gerekse Sibirya Yamal Yarımadası'ndaki ağaç halkalarının incelenmesi bu yıllarda ağaçların gelişimlerinin küresel soğuma nedeniyle bir ölçüde durduğu şeklindedir. Bu durumun yanı sıra 536 yılında İsveç, Finlandiya, Rusya, Avusturya Alpleri ve Arjantin'de ağaç halkalarının büyümelerinde yavaşlama görülmüştür.

Küresel soğumanın kuraklık, kıtlık, veba salgını gibi pek çok olumsuz etkisi ortaya çıkmıştır. Normal iklim koşullarında kapalı alanlarda yaşayan kemirgenlerde görülen veba iklim değişimi ile çevreye yayılmıştı. Uzun süren kuraklıklar toprağı ve insanları olumsuz yönde etkilemiştir. Kuraklık tüm dünyayı olumsuz yönde etkilese de Orta Asya'da göçebe ekonomisine dayanan bir yaşam sürdüren Türkler, yerleşik tarım toplumlarına kıyasla kuraklıktan daha fazla etkilenmişlerdi. ünkü yaşamları koyun, at, keçi, sığır, deve yetiştiriciliğine dayanan konargöçer boylar kuraklık yıllarında hayvanlarını büyük ölçüde kaybediyorlardı. Bu kayıplar hem ulaşım hem beslenme açısından büyük sıkıntı yaratıyordu. Kuraklığın yanı sıra, "yud" denilen mevsimdışı kar yağışları ve don da yaşamı olumsuz yönde etkiliyordu.