"Köz külüne gömülüp pişen patatesi çocuklar, açlıktan kabuğunu soymadan yerlermiş."

Büyükorhan'ı terk edip Balat'a (Dursunbey) göç etmişler.

Koca Hasan dedem, annemin babaannesinin babası, babamın da annesinin babasıymış. Yani böylece ikisinin de dedesi. Eşi o yolculuktan önce vefat etmiş. Koca Hasan dedem orada bulunduğu sürede büyük bir çiftlikte kalmış. Tüm çocuklarını ve torunlarını elinden geldiğince korumaya çalışmış. Savaştan önce Balat'ta, Bursa'da hatta İstanbul'da bile tanınan bir esnaf imiş. Boyu iki metre yirmi santimetreymiş. Bunu dedemin ağzından en az on defa duymuştum. Heybeyi omzuna atarak İstanbul Kapalı Çarşı'ya gelip dolaşırken esnaf onun heybetini görmek için çıkıp ardından bakarmış. Hatta kendilerinden alışveriş yapması için buyur ederlermiş. Balat'ta, Balkan Harbinden kaçan göçmenler varmış. Dedemin eşinin vefat ettiğini duymuşlar ve kendileri henüz on sekiz yaşında dul kalan Hatice Nine'yi ona nikâhlamışlar. Orada iki yıl kalmışlar. Balıkesir ile birlikte Balat da Yunan işgaline uğramış. Dedemin büyüğü Salih amcamı okula gitmeye mecbur etmişler...

Bu hikâyeyi Salih amcamın da ağzından duymak için onun ziyaretine gittim ve amcamın hâlâ birden ona kadar Yunanca sayabildiğine şahit oldum. Selamlaşmayı basit komutları Yunanca biliyordu. Yunan işgali boyunca halk fazla dışarı çıkmamış. Orada da Yunan'la birlik olan çeteler varmış. Balat ve Balıkesir'in kurtuluşundan sonra bizimkiler Büyükorhan'a geri dönmüşler.

Zekiye teyze bize geldiği akşam dedemle çocukluklarında yaşadıkları acı bir hatırayı dile getirdi. Yunan işgali ile birlikte Balat'ta açlık baş göstermiş. Dedemizin tedariki bitmiş. Birkaç çuval hayvanlara verilecek patatesten başka bir şeyleri kalmamış. Eskiden ateş yakılan yere ocaklık denirdi. Şimdinin şöminesinde ateşin közü küle dönerken küçük patatesleri küle gömüp pişeni çocuklar, açlıktan kabuğunu bile soymadan yerlermiş. Zekiye teyze dedemden büyük olduğu için dedemden fazla patates yermiş. Dedem bir iki defa uyarmış;"Zekiye! Biz de yiyelim, ağzına iki iki atıyorsun bize kalmıyor" demiş.