Japonya'daki A350 kazasından sonra çıkan yangın güçlükle söndürüldü ve uçaklarda yoğun kullanılmaya başlayan kompozit malzemenin güvenilirliği tartışmaya başlandı. Tamam, bütün yolcular kurtarılmıştı ama yangın sonrası uçaktan kalanlar neredeyse süpürge ile toplanacak kadar da azdı. Güçlü kompozit malzeme nasıl oluyor da kömür tozu haline geliyordu Kompozit uçaklar ne kadar güvenli Bu soru, cevabını uzun süre arayacak.

TOKYO Haneda Havalimanı'nda Japon havayollarına ait A350 uçağı, beklemede 1 numara sözünü kalkış izni anlayıp piste giren bir sahil güvenlik uçağı ile çarpıştı. Gece meydana gelen bu kazada piste çıkışa onay veren taksi yolu sonundaki ışıklar da arızalıydı ama bunun için notam yayınlanmıştı. Burnu biraz havada iniş yapma özelliğindeki A350 uçağında pilotlar karanlıkta çıplak gözle pistte önlerini tam göremiyorlardı. Ayrıca ana iniş takımları piste konduktan sonra ön iniş takımı diğer uçaklardaki gibi birden yere oturmuyordu. Bu uçaklarda ön iniş takımını hızlı vurmalara karşı korumak için ön iniş takımının piste oturması pilot insiyatifi dışında otomatik bir sistemle ağır ağır yapılıyordu. Bu da 6-7 saniye sürüyordu. İşte bu sürede ön görüş hala çok düşüktü. O arada kaza meydana geldi.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Kazadaki soruların sayısı çok fazla değil. Ama henüz cevaplarla tam örtüşmese de aradaki boşluklar kısa sürede dolacak.

Gelelim A350 uçağının yangın sonrası durumuna. Sahil Güvenlik uçağı pistte A350'nin bir motorunun altına girince bir alev topu oluştu. Büyük başarı ile yolcular tümüyle tahliye edildi. Ama hiç beklenmeyen şeyler de oldu...

KAZA SONRASI NELER YAŞANDI

1- Uçağın boyası çok hızlı yandı.

2- Kompozit gövde (bir tür plastik de deniyor) yangına biraz dirense de sonrasında neredeyse kül haline geldi.

3- 6 saatten fazla yanan JAL A350 uçağı yangında yok olacak şekilde çoğunluğu kompozitten üretilen ilk ticari uçak olarak havacılık tarihine geçti. Ve bu tür uçak yangınlarını söndürmenin güçlüğü ortaya çıktı.

4- Tamamı kompozit ilk yolcu uçağı Boeing 787 uçağıdır. Ancak 787 uçaklarında ilk yıllarda bataryalardan çıkan yangınlar yaşanmıştı ama alevler gövdeyi sarmamıştı. Bu yüzden kompozit bir yolcu uçağındaki yangın ilk kez A350 ile gözler önüne serildi. Şimdi analiz sonuçları araştırmalarla tam olarak ortaya çıkaracak.

5- Bir kompozit yangından çıkan duman son derece zehirli. Metal ve kompozit yangınlar arasındaki fark ortalığa saçılan zehirdir. Aynı zamanda bu fiberlerden elde edilen kompozit yangın nedeniyle bozulduğunda havaya karışan ve son derece kanserojen olan fiziksel lifler açığa çıkarıyor. Bu da asbest kadar ya da ondan daha kötü, hızlı tehlikeli sonuçlar doğuruyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

İLK KOMPOZİT UÇAK YANGINI

B-2A kompozit askeri uçak yangını bu yangınların ilki oldu. Askeri uçak olduğu için de detaylar tam olarak tartışılamadı. Bu bombardıman uçağının Guam'daki bir ABD askeri üssüne kalkış sırasında düşüp yanmasıyla teorik bir testten ziyade gerçek hayattan bir örnekle kompozit uçak yangını ilk kez sınırlı olarak gözler önüne çıktı. Milyar dolarlık uçak, kalkıştan hemen sonra aşırı bir burun yukarı pozisyonda durdu ve yere çarptı. Mürettebat güvenli bir şekilde tahliye edildi; uçak çarpma anında alev aldı. Kazanın tamamı güvenlik kamerasına yansıdı. Kazanın nedeninin kritik bir alet arızası olduğu belirlendi. Ama yangının sonuçları çok da ortaya çıkmadı.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Ben kompozit gövdeyi ilk kez İtalya'da Brindisi yakındaki bir fabrikada gördüm. O zamanlar B787 uçağının orta gövdesinin tamamı orada dokunuyordu. 160 bar basınç altında şekillenmesine tanık oldum. Gerçek liflerin dokuması ve sonra pişirme ve basınçlama ile ince ama çok dayanıklı bir malzeme ortaya çıkıyordu. Elbette yanmaz değildi ama yanmaya karşı yüksek direnci vardı. Ben kompozit uçakların cayır cayır yanmayacağını düşünüyordum. Ama A350 uçağı yangına dirense de sonuç da kül oldu.