Büyük uçaklarla yapılacak seferlerin maliyetlerinin yüksekliği bölgesel jetlerin şansını arttırdı. Birçok havayolu bölgesel jet uçaklarına ağırlık vermeye başladı. Ne yazık ki, pazarın iki büyük oyuncusu Airbus'ta Kanada imalatı A2209 ve Brezilyalı uçak imalatçısı Embraer uçaklarının büyük kısmında, PrattWhitney'in pazarı alt üst eden sorunlu motorları kullanılıyor. Bu motorlar yüzünden A322-321 ailesinin Neo serisinden çok sayıda uçak hala yerde.

BÖLGESEL jet pazarının iki önemli oyuncusu var. Biri, Airbus Kanada imalatı A220 ( Bombardier C serisi-Montreal ) uçakları ve Brezilya Embraer'in özellikle E195-E2 uçakları kıyasıya bir rekabet yaşatıyorlar. İkisi de iyi uçak. İkisinin de yakıt harcaması düşük. Çevre kirliği acısından da yeni nesil şartlarına uyumlu. Bu iki uçaktan A220 toplam 130-150 koltuklu olabiliyor. Embraer E195-E2 ise tek sınıfta 146 koltuklu olabiliyor. Airbus'ın menzili 6 bin 112 km diğerinin ise 4917 km. Bu menziller bölgesel uçuşlar için ideal sayılıyor.

Kısa pistlerden kalkabilen ve çok kısa mesafelerde durabilen bu uçakların hızları ise ortalama saatte 840 kilometrenin üzerinde. Dar gövde olmasına rağmen rakip iki uçakta da koltuk aralıkları, uçuş sürelerine bakıldığında uygun görünüyor. İç ışıklandırmaları dar gövdede ferahlık yaratacak bicimle yapılmış. Ayrıca uçaklardaki ikişer tuvalet genişlikleri ile kullanım kolaylığı sunuyor. Hem A220'de hamda E195-E2 uçağında sessizlik için büyük çaba harcanmış. Uçuş boyunca motor sesi rahatsızlık vermiyor. Kabin izolasyonu da iyi yapılmış. Yine her iki uçakta da çok iyi bir iklimlendirme sistemi bulunuyor. Kabin sıcaklığı kolay ve kontrollü ayarlanabiliyor.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

91.5 MİLYON DOLAR

Müşteri isteklerine göre fiyat değişiklikleri olmasına rağmen A220-300 uçağının liste fiyatı 91.5 milyon dolar fiyatla satılıyor. Embraer isi 84.1 milyon Dolar. Ama her iki uçaktan da çok sayıda sipariş verildiğinde fiyat hızla düşebiliyor. E195-E2'nin en büyük kullanıcısı merkezi Letonya Rigada bulunan airBaltic. Şu anda 90 uçaklık siparişi bulunan şirket PW motorları yüzünden zaman zaman zor duruma düşse de 40'a yakın uçakla operasyonlarını sürdürüyor.

İÇ HATLARIN TERCİHİ

Maksimum kalkış ağırlıkları 60 tonun üzerinde olan uçaklar az yakıt harcamaları ile tutuldular. Birçok havayolu bu uçakları ya iç hatlarında kullanıyor. Ya da sınırlarına yakın kentleri diğer ülkelerin yakın kentlerine bağlayan uçuşlarla operasyonlarını güçlendiriyorlar.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

Gelelim THY'ye. Şirketin aslında bölgesel jetlere ihtiyacı var. Ancak üst yönetim motor arızalarından doları bu iki uçağa da hızlı yaklaşamıyor. Şu anda aynı motorları imal eden PW yüzünden neredeyse sayıları 40'a ulaşan a322-321 Neo uçakları yerde. Buna Ajet için alınan yeni uçaklardan bazıları da dahil. PW 'in bütün motorları elden geçirmesi gerekiyor. Ama bu da bugünden yarına bitecek gibi görünmüyor. Yine de çok uzun süreceğini sanmıyorum. Buna rağmen bölgesel jet isteyen birçok havayolu ciddi siparişler veriyorlar. Air France-KLM'den tutunda Amerikan Delta havayollarına kadar onlarca şirket hem A220 ailesinden hem Embraer 190 serisinden sipariş verdiler. Bunlar 2028 yılına kadar teslim edilecekler.

strong class'read-more-detail'Haberin Devamı

THY'NİN BÖLGESEL JET PLANI

Gelelim THY'nin bölgesel jet planına. Aslında hem THY hem de Ajet için bu iki uçakta filolarda olabilecek uçaklar. Ancak üst yönetimin bu uçaklarda kullanılan PW motorlardan ağızları yanmış durumda. Aynı motor markasını kullanan 40'a yakın A320-321 neo uçak şu anda yerde. Birçok havayolu da motor arızalarından bu uçakları uçuramıyor. Ciddi operasyon zararları ortaya çıkıyor. PW bir miktar zarar ödemesi yapıyor ama bu operasyondan alınacak gelirlere yakın değil. Üstelik yoğun sezonlarda bu motorları kulnanan uçaklardan oluşan filoları olan şirketler birçok hatta uçamıyorlar ya da frekans azaltmak zorunda kalıyorlar.

THY'de ayrıca üst yönetim bölgesel uçaklara fazla ilgi duymasa da operasyonu yapan gruplar istekli. Gerçi THY bu konuda sipariş de gecikti. Şimdi sipariş verilse bile 2026'dan önce A220-300 ya da Embraer E195-E2 almak mümkün değil. Peki motor sorunlarına rağmen yine de sipariş verilebilir mi Bu sorunun cevabı: Evet... Çünkü birçok havayolu PW motor firmasının sorunu en fazla bir yıl içinde tümüyle çözeceğinden emin. THY'nin risk alıp sipariş vermemesi büyük ihtimalle ileride bölgesel jet ihtiyacında sıkıntı yaratabilecek. Koca uçaklarla çok da para kazandırmayan iç ya da kısa hatlardaki uçuşlar bölgesel jetlerin kıymetini daha da ortaya çıkarıyor.