Bir kimseye kötü söz söylemek suç mudur R.L.

* * * * *

Okuyucumun sorusu öyle bir soru ki, okuyucularımı tatmin için kitap yazmak gerekir. Zira kötü söz kullanılan mahale, kullanılma nedenine, bu sözün önü ve arkasındaki kelime ve cümlelere göre değişik anlamlar taşır. Bunun için yaygın bir tarife göre şunu söyleyebilirim: Mesela iş arkadaşına veya komşuna karşı sarf ettiğin bir söz hakaret anlamı taşıyabileceği gibi topluma mal olmuş kimselere sarf ettiğiniz aynı söz hakaret anlamı taşımayabilir. Çünkü topluma mal olmuş kimselerin eleştiri sınırları, iş arkadaşından veya komşundan çok daha geniştir ve eleştiriye bu nedenle açıktır. İşte sarf edilen kelimenin veya cümlenin hakaret niteliği taşıyıp taşımadığı duruma göre değerlendirilir. Verdiğim sadece bir örnektir, bunun gibi farklı değerlendirmeler söz konusu olabilir. Öyle kelimeler vardır ki günlük konuşmalarda sanki hakaret amaçlı kullanılmaktadır ama yabancı dildeki anlamı hakaret ile ilgili olmayan bir anlam taşımaktadır. İşte bunun için kullanılan kelimenin yeri, kullanılan neden ve önü ile arkasındaki cümle ve kelimeler birlikte değerlendirilmelidir.

* * * * *

Bir de hakaret denildiği zaman eskiden iki kavram ayrı değerlendirilirdi, birinci kavram sövme dediğimiz kötü kelime kullanımı, diğeri hakaret dediğimiz bir maddi olguyu kullanarak o kimseye mal etme durumuydu. Bu haller iki ayrı maddede değerlendirilmişti. Bugün şartlar değişti, sövme ve hakaret tek maddede birleşti ve kötü kelimede de bir fiil belirtmede de bunu yapana ceza tayin olundu. Dolayısıyla son olarak şunu söylemeliyim ki, kullanacağımız kelime ve sarf ettiğimiz ifadelerin incitici olmamasına, karşımızdakinin topluma mal olmuş veya olmamış kişilik olmasına bakmaksızın eleştiri yapılacaksa bile nezaket kuralları içinde yapılmasında yarar gördüğümü belirtmek isterim. Zira eleştiri suç değildir ama bu dahi nezaket kuralları içinde olabilir. Ancak okuyucumun sorusunun kelime olarak yanıtına gelirsem, evet kötü söz suç olabilir ama bunun bir listesi de yoktur.