Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Milli Eğitim müfredatına "finansal okuryazarlık" derslerinin konulacağını açıkladı. Bunun için Milli Eğitim ve SPK ile görüşmeler devam ediyormuş.

Hemen şunu belirteyim; bu son derece önemli bir karardır ve birçok kimsenin tahmin edemeyeceği sonuçlar doğuracaktır.

Zira bu dersler toplumsal "rasyonelleşme" sürecini hızlandıracaktır. Hamasi, yahut kader-kısmet, yahut siyaset kapısı gibi saiklerle düşünmeye alışmış toplumda, iktisadi zihniyetin yaygınlaşmasını sağlayacaktır.

Ne demek finansal okuryazarlık Şöyle tarif ediliyor:

"Bireylerin bütçe yapma, tasarruf, borç alma ve yatırım gibi anahtar finansal kavramlar hakkında bilgi sahibi olmaları ve bu bilgileri kararlarında kullanabilme becerisi."İktisadi konularda kurtarıcı beklemek, Atatürk'ün iktisat alanında da harikalar yarattığını sanmak, Demirel dönemindeki "baba bizi kurtar" sloganı yahut zamanımızda "nass var" gibi söylemler yerine, bu dersler ekonomiye ekonomi kanunları gözüyle bakmayı yaygınlaştıracaktır.

İktisat öğrenimi görmüş olanlar dışında, milyonlarca esnaf, üretici, tüketici ve borsa aktörü daha çok 'ampirik' bilgiyle tecrübeyle hareket ediyor. Şimdi okullarda asgari düzeyde sistematik bilgi sahibi olacaklar.

Dindar insan elbette faizi haram sayacaktır fakat "nass"da haram olan faizle, devletin para politikası aleti olan Merkez Bankası ve finansman işlemlerinin aynı olup olmadığını düşünecektir. Ebussuud Efendi'nin para vakıflarının faizle kredi vermesine "maslahat-ı amme" açısından bakması gibi

Zaten son yıllarda bu yönde ciddi yayınlar oldu.

İnsanoğlu bütün zamanlarda refaha özendi fakat refah üretmek başka bir konu. Büyük tarihçi Fernand Braudel, daha 1500'lü ve 1600'lü yıllarda, İngiltere'de ahalinin küçük tasarruflarını "yastık altı"nda tutmayıp şirket hisseleri alarak, bankerlere, ilkel bankalara faiz karşılığı yatırarak sermaye birikimi hızlandırdığını, bunun Avrupa'ya yayıldığını, İngiltere'de "iddihar" yani "yastık altı" olmadığını anlatır. (Braudel, Maddi Uygarlık, Ekonomi ve Kapitalizm, cilt II, s. 348, 386-387)

Sanayi Devrimi'nin ve iktisadi doktrinlerin İngiltere'de başlamasının temelinde bu dinamik vardı.

Bizde ise, 21. Yüzyılda, 2016'dan itibaren Erdoğan'ın, Mehmet Şimşek'in "yastık altı" döviz ve TL'lerin sisteme katılması yani bankaya, hisse senetlerine ve borsaya girmesi için defalarca çağrıları oldu. Şu sözler Mehmet Şimşek'indir:

"Vatandaşın tercihlerine saygılıyız, vatandaş yeter ki kaynağını âtıl tutmasın, yastık altında tutmasın. Temel konu bu. Bu altın için de geçerli, döviz ve diğer finansal kaynaklar için de" (7 Aralık 2016)

Niye 2016'dan sonra.. Rasyonel politikalardan sapma, Merkez Bankası'na baskılar ve ekonomide döviz sıkıntısı o zaman etkilerini gösteriyordu da ondan.