Neo-Osmanlı
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katar merkezli saygın Arap televizyonu Al Jazeera'ye konuk oldu. Muhabir, Trump'ın "Türkiye, Esat'ı devirerek dostane olmayan bir şekilde Suriye'yi ele geçirdi" şeklindeki sözleri üzerinden Fidan'a sorular sordu.
Fidan'ın cevabı şöyle:
"Suriye'de yaşanan hadiseyi bu şekilde tanımlamak ciddi bir hata olur. Suriye halkı açısından bu bir ele geçirme değil. Yaşanan şey, Suriye halkının iradesinin yönetimi ele alması, orada kontrolü ele almış olmasıdır."
Muhabir, "Suriye'yi yönetecek gücün Türkiye" olup olmadığını soruyor, Fidan şöyle diyor:
"Biz asla böyle bir şey istemeyiz. Bölgemizde yaşananlardan hepimizin büyük dersler çıkardığına inanıyorum
"Dolayısıyla ne Türk tahakkümü, ne Fars ne de Arap tahakkümü. Hep birlikte işbirliği
"Türkiye'nin Suriye'de herhangi bir tahakküm peşinde olduğu tarzında bir izlenim doğmasını istemiyoruz."
AKLIN GEREĞİ
Ertesi gün Al Jazeera, "Türk Dışişleri Bakanı, Trump'ın 'Türkiye Suriye'yi dostane olmayan şekilde' ele geçirdi iddiasını reddetti" başlığıyla müstakil haber yaptı.
CB İletişim Başkanlığı da haberi, "Türkiye Dışişleri Bakanı, Trump'ın Suriye'de 'Dostça olmayan ele geçirme' iddiasını yalanladı" başlığıyla yayınladı.
Demek ki Türkiye "ele geçiren ülke" olarak görülmemeli, gösterilmemeli.
Fidan, Arap TV'sinde güç gösterisi yapmayı, parti z tabanının gözüne girmek için Osmanlı çağrışımı yapmayı tercih etmedi. Donanımlı bir diplomata yakışan olgunlukta cevaplar verdi. "Suriye'yi yönetecek güç" sorulduğunda, "biz asla böyle bir şey istemeyiz" diyerek tepki göstermesi son derece doğru, rasyonel bir tavırdır.
İrrasyonel tavır, başka ülkeleri yönetmeye, iç işlerine karışmaya, onlara abilik ya da vasîlik yapmaya kalkmaktır.
Türkiye Cumhuriyeti'nin eski Osmanlı coğrafyasında hegemon bir güç, bir ağabey olma niyeti varmış gibi şüpheler uyandıracak hamaset dilinden sakınmak aklın gereğidir. Cumhuriyet'in büyük krizlerde sınanarak doğrulanmış diplomasi geleneğinin gereğidir. Son on yılda yaşadığımız acı tecrübelerin de gereğidir.
DERSLER ÇIKARMAK
Fidan'ın "bölgemizde yaşananlardan hepimizin dersler çıkardığına inanıyorum" sözünün altını çizmek gerekir.
Uzak tarihteki Kureyş-Haşimi siyasi güç kavgalarına kadar gitmeyelim. Dünya tarihi gibi Orta Doğu tarihi de bitmez tükenmez çatışmalarıyla doludur.
Nâsır'ın Arap milliyetçiliği bile Mısır'la Suriye'yi kalıcı şekilde birleştirememiş, Suriyeliler Mısır'ın ağabey olmasına karşı çıkmıştı.
Arnavut milletçiliği gibi Arap milliyetçiliği Osmanlı'ya karşı başlamıştı.
2011'den itibaren Erdoğan'ın takip ettiği Orta Doğu politikası da Arapları aleyhimize çevirmiştir. Bugünkü Dışişleri Bakan Yardımcısı Prof. Burhanettin Duran'ın ifadesiyle "Körfez başkentlerini kaygılandırmış, Türkiye'nin sınırlandırılması gereken bir ülke olarak konumlandırılmasına sebep olmuştur