Müslümanların fıkıh sorunu

Merkez Bankası politika faizini yüzde 45'te sabit tuttu. Halbuki döviz ve enflasyon yükselme halindeydi.

TL'yi faize yatırmak yerine dolar almak daha kârlı olursa döviz ve enflasyon yükselirdi Dünkü haber şöyle:

"Merkez Bankası'nın faizi sabit tutma kararı, piyasalarda sert tepkilere yol açtı. Perşembe günü alınan karar sonrası dolar ve euro kurlarında yüzde 1'e yakın yükseliş yaşanırken, döviz rezervlerinde 5 milyar dolarlık erime gerçekleşti"

Fıkıhla ne ilgisi var diyenler olabilir. Piyasa hareketlerine fıkıh gözüyle bakmıyorsanız ilgisi yok. Ama fıkıh gözüyle bakanlar için çok yakından ilgili.

Müslümanlar son dört yüz yılda ticaret ve ardından sanayi devrimiyle ortaya çıkan yeni piyasa hareketlerini, yani modern iktisadı dikkate almadıkları için fıkıh dondu, Müslümanlar da çağın gerisinde kaldı.

MUAMELE-İ ŞER'İYE

1910'lu yıllarda Kazan Türklerinden Fatih Kerimi, "Dersaadet"e geldiğinde önde gelen aydın ve âlimlerle mülakat yapmıştı. Biri de değerli fıkıh âlimi Mahmut Esat Efendi'dir. Onun Fatih Kerimi'ye anlattığına göre Saraybosna Müslümanları banka kurmak istemişler, bizim Şeyhülislamlığa sormuşlar, Şeyhülislamlık, ancak "muamele-i şer'iye" yaparak banka kurulabileceğini bildirmişti.

Yani mevduat ve kredi işlemlerinde faiz ne kadar tutacaksa, o miktar paraya basit bir mendil, bir kalem satın almış olacaktınız Böylece faiz, alım satım işlemi imiş gibi gösterilecekti. Fıkıhta benzer şekilde böyle geniş bir "hile-i şer'iye" ya da kısaca "hıyel" külliyatı vardır.

Ticari hayatın dinamizmi ve banka işlemlerindeki zorunlu formaliteler, bir de "muamele-i şer'iye" kırtasiyesi!.. Boşnaklar banka kurmaktan vazgeçmişti.

İdealist bir Türkçü olan Fatih Kerimi'nin makaleleri "İstanbul Mektupları" adıyla yayınlanmıştır. (Çağrı Yayınları, 2001)

Fatih Kerimi'nin 1937 yılında Stalin tarafından kurşuna dizilen "ziyalılar"dan biri olduğunu belirtmeliyim.

Osmanlı timar sisteminin etkisiyle Bosna Müslümanları büyük topraklara sahipti, banka kurarak ticaret ve sanayie geçebilirler, güçlenebilirlerdi. Olmadı.

'GÜNCELLEME' SORUNU

Faiz uzun süre enflasyonun altında kaldığı zaman hem dövizin hem enflasyonun hem cari açığın fırlayacağı iktisadi bir gerçektir. Yukarıya aldığım haber de bunun son örneği.

Şimdi, Cumhurbaşkanı'nın "nas var" diyerek, emirle faiz indirtmesini savunan epey fıkıh profesörü vardır.

Acaba fıkıh âlimleri iktisat ilminde faizin işlevlerini fıkıh kadar biliyorlar mıydı

İşte "Müslümanların faiz sorunu" dediğim budur. İster faiz, ister kuvvetler ayrılığı veya Merkez Bankası'nın bağımsızlığı olsun, fıkıhla düşünenler, fıkhın dışındaki iktisada, hukuka, siyaset bilimine aşinalıkları nedir