Merkez Bankası ne yapıyor

Merkez Bankası 1931'de kurulduktan sonra, en müdahaleci hükümetler zamanında bile belli bir özerk davranış içinde oldu. İlk Genel Müdür Selahattin Bey, Başvekil İsmet Paşa'nın 'avans' talebini reddetti Başkan Bülent Gültekin, Başbakan Tansu Çiller'e direndiEcevit hükümeti döneminde krizden çıkış için uygulanan 2001 reformlarında Merkez Bankası kanunla bağımsız hale getirildi. Bu 'araçsal' bir bağımsızlıktır, yani Merkez Bankası, uygun göreceği para politikası araçlarını, bu arada kuru ve faizi iktidardaki parti değil, Merkez Bankası'nın "doğrudan kendisi belirler." (md.41)Kanunda bağımsızlığı teyid eden şu madde de var: "Banka, bu Kanun ile kendisine verilen görev ve yetkileri, kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır." (Md. 4III, c)Dünyada da bu düzenlemeler hep, iktidar partilerinin seçim hırsıyla para basarak birkaç yıl sonra enflasyonu patlatmalarını önlemek için konulmuştur...'YAPAMAYACAĞI İŞLEMLER'Bizim 2001 tarihinde yeniden düzenlenen Merkez Bankası Kanunu'muzda başka maddeler de var. Kanunun "Bankanın Yapamayacağı İşlemler" bölümünde, iktidarların Merkez Bankası kaynaklarını kullanmasına yol açan işlemler, mesela iktidara "avans" vermesi yasaklanmıştır. 1931 yılında böyle bir kanun olmadığı halde Genel Müdür Selahattin Bey, İsmet Paşa'nın Tarım için istediği "avans"ı reddetmişti, enflasyonu patlatır gerekçesiyle!Aynı 56. Maddede, Merkez Bankasının iktidara ve kamu kurumlarına "her ne şekilde olursa olsun kefil olamaz ve doğrudan kendisi ile ilgili işlemler dışında teminat veremez" diye bir hüküm de var.Bu durumda, Merkez Bankası Kur Korumalı Mevduat giderlerine "kefil" olabilir mi Ödemeler için "teminat" verebilir mi, bu ödemeleri yapabilir mi!Bu, ciddi bir hukuki sorundur.150-200 MİLYAR TLDaha önce yazmıştım, Meclis'in Plan Bütçe Komisyonu'nda, Merkez Bankası yetkilisi, KKM için kaç milyar ödendiği sorusuna cevap vermeyi reddetmişti! Komisyon'daki tahminler 150-200 milyar arasındadır! Böyle bir meblağ KKM için Merkez Bankası'ndan nasıl ödenebilir, tabii para basarak.Evet "Finansal sistemde istikrarı sağlayıcı ve para ve döviz piyasaları ile ilgili düzenleyici tedbirleri almak" bankanın görevleri arasında ama "yapamayacağı işlemler"le sınırlı olarak...KKM için Merkez Bankasının milyarlar ödemesi "Merkez Bankasının yapamayacağı işlemler" kapsamına girmiyor muDeğerli hukukçu Rubil Gökdemir, Zanka TV'deki programında bu sorunu gündeme getirdi. Gökdemir de, programa katılan CHP'li Komisyon üyesi Bülent Kuşoğlu da KKM için Merkez Bankası'ndan ödeme yapılmasının kanuna aykırı olduğunu anlattılar: Merkez Bankası'na bu