Nihayet hiç olmayan oldu, Meclis'te bir maganda yumruğu kan akıttı. Kan lekelerini hemen sildiler, temizlediler tabii. Fakat yarattığı utanç ve yansıttığı kutuplaşma vahameti öyle hemen silinmiyor. Aslında silinmesini, kutuplaşmanın aşılmasını isteyenler maalesef çok değil. Çünkü kutuplaştırma siyasetçinin oy kaynağı

Ama dünyanın gözünden kaçmıyor. İşte Bloomberg'in araştırması

Bloomberg analistleri "ülkelerin yönetim biçimlerini" yani demokrasi mi, yarı demokrasi mi yoksa otokrasi mi olduğunu ve bunun "kurumsal ve toplumsal farklılıklarla etkileşimini" incelemişler. "Siyasi ortamın giderek daha kutuplaşmış hale gelmesi, kurumlar arası uyumsuzluklar ve toplumsal gruplar arasındaki derinleşen ayrışmalar" açısından Türkiye'nin riskli ülkelerin başında geldiği sonucuna varmışlar. Ekonomi açısından söyledikleri şöyle:

"Türkiye'deki siyasi çalkantı riskini artıran unsurların başında, ülkenin maruz kaldığı yüksek borçlanma maliyetleri ve düşük yatırımlar geliyor. Bu ekonomik sorunlar, genel büyüme hızını yavaşlatarak, istikrarsızlık riskini daha da artırıyor."

Yalan mı bunlar Dış güçler bu tür açıklamalarla "Türkiye'ye diz çöktürmek istiyor" mu

Dış güçler diye düşünürsek hamasetten başka yapacak bir şey yok. Hamaset oy getirir ama sorun çözmez İşte yüz yıldır "gelişmiş ülke" olamadık.

Bloomberg'in bu satırlarına "tahlil" ve "uyarı" diye bakarsak çözüm araştırırız. En başta da siyasi tansiyonu düşürmek, normalleşmek, kurumları güçlendirmek gibi tedbirler gelir.

Hamasetle rasyonel düşünme farkı

Cumhurbaşkanı bir ara bunu düşündü, yumuşamadan, normalleşmeden bahsetti, teşebbüs de etti. Bahçeli'nin fevkalade sert tepkisi üzerine vaz geçti. Bildik siyasi söylemine döndü. 23. Yıldönümü konuşması bunun bir örneği.

Kaldı ki, mesele sadece "üslup" değil. İcraatta somut adımlar atmak daha önemlidir. Mesela kamu sınavlarında mülakata son vermek, zorunlu hallerde ise mülakatları kamu denetimine açık ve denetlenebilir hale getirmek Erdoğan'ın "hepimiz aynı gemideyiz" sözü, ancak böyle somut adımlarda anlam kazanabilir. Zira mülakatlarda "bizim gemi" kimseyi almıyor.

Siyasi hamaset, muhalefetin ezan ve bayrak düşmanı gibi gösterilmesi şeklindeki sözler ve bunun yarattığı tepkiler Kamu görevlerinde ise partizanlığın kurumlarda kaliteyi düşürmesi gibi uygulamalar Bunlar dayanıklı bir oy tabanı yaratıyor ama ekonominin istikrarlı ve kaliteli büyümesini engelliyor. İtibarını da sarsıyor. Son on yılın özeti bu olduğu gibi Bloomberg'in dediği de bu.

Bloomberg'in kurumlardan bahsetmesi önemli. Benim yıllardan beri bıkmadan, usanmadan dikkat çektiğim derin ve ağır sorun. Yıllar önce şöyle yazmıştım:

"İktidarlar da muhalefetler de gelip geçer. 'Devlette devamlılığı' sağlayan kurumlardır, kurallardır, devlette yetki ve görevlerin belirli olmasıdır, kısacası hukuktur."