Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın sözlerini, 'zihniyet analizi' bakımından önemli buluyorum. Zira toplumumuzda yaygın bir düşünme tarzını yansıtıyor.Sayın Varank'ın sözleri şöyle:"Sayın Cumhurbaşkanımız, şimdiye kadar siyasi geçmişiyle elde ettiği başarılarla ve siyasetteki tecrübelerle Allah'ın izniyle bu dalgalı denizden de bu gemiyi çıkarabilecek tek liderdir." (11 Temmuz)Erdoğan hayranları bu söze katılır, karşıtları reddeder. "Kim"e sempati veya antipati duyduğumuza göre değişir cevaplarBöyle "kim" diye değil de "nasıl" diye düşünmeyi deneyelim: Türkiye'yi bu durumdan çıkarmak için "nasıl" bir program lazım!.ZOR SORUFakat "nasıl" diye sorulduğunda, cevap verebilmek için iktisadi krizler hakkında verilere dayalı bilgilerimizin olması lazım. Dahası, çözüm için yine verilere dayalı bilgilere sahip olmak şarttır.İşte bu zor!Herkesin iktisatçı olması, iktisat tarihi okuması beklenemez. Ama bu işlerden anlayan iyi eğitimli girişimcilerin, işletmecilerin, iktisatçıların ve bağımsız düşünceli aydınların topluma lokomotiflik edecek büyüktlüke ve etkinlikte olması lazım.Bu kesimler yetersizse veya bastırılmışlarsa, İranlı sanatçı Hamid Bazrafkan'ın karikatüründe olduğu gibi, gemi su alırken bile itaatkâr toplumlar hamasi nutuklarla avunmaya devam eder:Ve, çözüm üretilemez. Bu karikatürü İranlı bir sanatçının çizmesi elbette anlamlı. "Onlar da Kahramandı" adlı kitabımın kapağına koymuştum bu karikatürü.MODERN İKTİSATDerdimiz asırların içinden geliyor. Osmanlı tarihindeki en saygın bilginlerimizden Kâtip Çelebi, 1650'lerde kaleme aldığı "Cihannümâ" adlı emsalsiz eserinde astronomi ve coğrafya alanında yeni bilimsel gelişmelere dikkat çekerek şöyle diyordu:"Bu fenleri araştırma ve ortaya koymada Hıristiyanların hem dikkat ve maharet göstermelerini, Müslümanların ise inkâr ve ihmallerini, bu konulardaki bilgisizliklerini ve tembelliklerini görüp üzülürdüm" (İBB yayınları 2010, s. 44)Modern ekonomi ilmini özümsemedeki gecikmemizi görmek için de Prof. Ahmet Güner Sayar'ın "Osmanlı İktisat Düşüncesinin Çağdaşlaşması" adlı eserini okumak lazım. (Ötüken Yay.)Gerçi hâlâ mesafeyi kapatamadık ama önemli bir gelişmeyi de başardık. Bugün piyasa ekonomisinde, yani bireylerin kazancını piyasadan sağlayarak modern ekonomi pratiğini edinmesinde ve akademik iktisat ilminde Türkiye hayli mesafe almıştır.Türkiye genel akademik yayınlar indeksinde 2011 yılından beri İran'ın gerisinde olduğu halde ekonomi bilimleriyle ilgili yayınlarda Türkiye 18. sırada, İran ise hayli gerimizde