B.

Afaki konuşmanın alemi yok; elimizde veri varsa, veri üzerinden konuşmalıyız. Şahsi meşgul kalemin de önemli bir kısmını teşkil ettiği için GENAR Türkiye Raporu'na sık sık atıfta bulunuyorum. Kasım 2025 sayısında, 'Türkiye'nin Gündemi' başlığında futbolda şike ve yasadışı bahis meselesini inceledik. Kamuoyu araştırmamızın sonuçları, yaygın anlatı ile büyük oranda uyum içinde çıkmadı. Son yıllarda giderek büyüyen futbol ekonomisi, ekranlarda futbol yorumlayan kadınlara rast geliş, modernize edilmiş statlarda her yaştan-cinsten-türden insana şahit olunuyor olması; Türkiye'de futbolun kabuk değiştirdiği, eskisi gibi bir erkek sporu olmadığı, kadınların da bu spora büyük alaka gösterdikleri, toplumun her kesimini alakadar eden bir spora dönüştüğü şeklinde yorumların hakim hale gelmesine sebebiyet verdi. Saha velilerimiz bu peşin kabullerin tam aksine sonuçlar ortaya koyuyor.

Evvela Türkiye'de futbolun hala bir erkek sporu olduğunun altını çizmeliyiz. Kadınlarımızın %71'i futbola hiç alaka göstermediklerini beyan ederken, %60'lık bir kesim futbolun hiçbir unsurundan haberdar olmadığını ifade ediyor. Futbol izleyen kadınlarımızın sayısı öyle zannedildiği gibi yükselmiş değil; sadece görünürlük artmış.

Saha araştırmamızın ilginç neticelerinden birisi de bir futbol ülkesi olduğumuza, futbol ile yatıp futbol ile kalktığımıza, önemli müsabakalar esnasında Türkiye'de hayatın durduğuna yönelik kabul ile taban tabana zıt neticedir. 2004-2014-2018 yıllarında yapılmış araştırmalar ortaya koymaktadır ki Türkiye'de futbolu olan ilgi bu dönemler arasında istikrarlı şekilde düşmüştür. 2025 yılına geldiğimizde Türkiye'de toplumun ancak %48,8'lik bir kesimi futbol ile iyi-kötü alakadar olduğunu ortaya koymaktadır. Buna karşın düzenli olarak futbol izleyenlerin oranı %16 civarındadır. Bu ilgi kaybının sebeplerine bakacak olursak, 2014 yılındaki saha araştırması verilerini dikkate almak durumunda kalırız. Bu tarihte 6500 denekle yapılan kamuoyu araştırması ortaya koymuştur ki toplumun %90'ı Türkiye'de futbolun şaibeli ve kirli bir şey olduğuna inanmaktadır. Elbette ekranlarda sürekli olarak pompalanan bu görüş kamuoyu tarafından benimsenir hale gelince futbola karşı bir mesafenin oluşması kaçınılmaz hale gelmiştir.

Geldiğimiz noktada futbol, Türkiye toplumu için bir zamanlar ifade ettiği mananın çok dışında bir anlam ifade etmektedir. Futbol izlemekten giderek uzaklaşan gençler yasa dışı bahis söz konusu olduğunda ise oldukça hevesli bir görüntü ortaya koymaktadır. %20'ye yaklaşan bir oran ile 18-30 yaş arası gençlerimiz ya düzenli olarak yasadışı bahis oynadığını yahut bir zamanlar oynamış olup artık tövbekar olduğunu dile getirmiştir. Her beş gençten biri bu illete duçar olmuş, kimi kendini kurtarmış kimi hala bu batakta debeleniyor... İşte hakkında konuşmamız gereken şey tam olarak budur.