Abdullah Bey: "Haset ve gıpta nedir Kardeşlik mesleğinde hangisi zararlıdır Her ikisi de zararlı mıdır Faydalı yönleri var mıdır"

HASET VE GIPTA

Hasette kıskançlık, çekememezlik ve başkasının iyi halini istememek gibi bir kötü huy var. Gıbta ise hasede nisbeten oldukça masum. Gıptada başkasını iyi hâlinden dolayı içten tebrik etme, onu mümkünse örnek alma, onun gibi olmaya azmetme gibi iyi huylar söz konusudur.

Gıptanın haset yönü yoktur. Zaten gıpta hasede doğru kaydığı anda, gizli de olsa kıskançlık ve çekememezlik hemen devreye girdiği için artık buna gıbta denmez, haset denir.

Gıbta "göz" gibidir; kıl kadar eğriliği kabul etmez, hadekasına batar. Gıbta berrak su gibidir, az bir haset pisliği kendisini bulandırır, kendi mahiyetini olumsuz biçimde değiştirir, özünü ve mayasını bozar. Gıbta helâl lokma gibidir, kıskançlığa az bir meyil ile sâfiyeti ve helâlliği kaybolur.

İhlâs Risalesinde ihlâsı kıran mânilerden ikincisinde sözü geçen "gıpta" aslında bir güzel huydan başka bir şey değildir. Gerek o bölümde, gerekse İhlâs Risalesinde hasede zâten yer yoktur. Çünkü ihlâsı kazanmayı en mühim bir vazife bilen Nur Talebesinin hasetle zaten işi yoktur.

Esasen hasetle ihlâsın bir arada bulunmasına imkân da yoktur. Çünkü haset, ateşin odunu yiyip bitirdiği gibi, salih amellerin tamamını yiyip bitirmektedir; haset ihlâsı elbette kökünden kurutmaktadır.

"GIBTA" ÖLÇÜLERİ

İhlas Risalesinde ısrarla "haset"ten kaçınılır ve "gıbta" tercih edilir.1 Çünkü:

1-Maneviyatta ilerleyen, imana hizmet eden ve yüksek makamlara talip olanlar "haset" gibi bir kötü duyguyu zaten içlerine sindiremezler, ruhlarında barındırmazlar; içlerinden söküp atarlar.

2-Böyle maneviyat erleri yüksek makamlara talip olurlarken haset ile değil, gıbta ile hareket ederler. Yani daha yüksekte olana imrenirler, onu takdir ederler, ona dua ederler; ve elbette onun gibi olmaya çalışırlar, onun hâline ve makamına ulaşmaya gayret ederler, fakat onu kıskanmazlar. Bununla beraber, şeyhlik mesleklerinde bir öne çıkma yarışı bulunur. Fakat bu yarışta "haset" yer almaz, "gıbta" ölçüleri hâkim olur.

Nur Talebeliğinde buna da lüzum yoktur. Çünkü ne ulaşılacak makam vardır, ne oturulacak post vardır. Çünkü Nur Talebelerinin mesleği "uhuvvettir" , yani tam kardeşliktir.

Nur Talebeliğinde zirve makam, kardeşlik makamıdır. Kardeş kardeşe karşı büyüklük içine giremez, mürşid vaziyeti alamaz. Kardeşlik mesleğinde herkes gücü, kudreti ve istidadı oranında bir ucundan tutar, tuttuğu bütünün tüm sevabına mazhar olur.