Hamdi Bey: "Sünuhat'ta geçen "Hem umumun mâl-ı mukaddesi olan dini, inhisar zihniyetiyle kendi meslektaşlarına daha ziyade has göstermekle kavi bir ekseriyette dine aleyhtarlık meyli uyandırmakla nazardan düşürmek ise, muharriki tarafgirliktir." ifadesini memleketimizdeki günümüz siyasetini de nazar-ı itibara alarak nasıl anlamalıyız"

İsabet de Etse Mes'uldür

Üstadımızın bu cümlesini günümüz siyaseti güzelce ve teferruatlı biçimde izah ediyor. Aslında bize söz kalmıyor.

Üstad Hazretlerine, "Dinsizliği görmüyor musun, meydan alıyor. Din namına meydana çıkmak lâzım" diye soruyorlar.

Üstad Hazretleri ne diyor "O halde din namına parti kuralım" demiyor. Buna izin vermiyor. Üstad Hazretleri Eski Said Döneminde din namına parti kurmayı caiz görmediği gibi, Yeni Said Döneminde veya Üçüncü Said Döneminde de –kimi şartlar değişmesine rağmen- din namına parti kurmayı yine ve hiçbir zaman caiz görmüyor.

Hatta insanlarda dinî hislerin daha güçlü olduğu Eski Said Döneminde "İttihad-ı Muhammedî" adında bir cemiyet kurulduğunu işitiyor ve nihayet derece korktuğunu söylüyor. ünkü diyor, "Bu isim umumun malıdır. Tahsis ve tahdit kabul etmez."1

Bu sorumuzun cevabında da Bediüzzaman, din namına meydana çıkmayı kat'î bir şarta bağlıyor: "Muharrik, aşk-ı İslâmiyet ve hamiyet-i diniye olmalı. Eğer muharrik veya müreccih, siyasetçilik veya tarafgirlik ise, tehlikedir. Birincisi hata da etse, belki ma'fuvdur. İkincisi isabet de etse, mes'uldür."2

Herkeste Dinî Hassasiyet Vardır

"Nasıl anlarız" diye soruyorlar.

Bediüzzaman cevaben diyor ki:

"Kim fasık siyasetdaşını, mütedeyyin muhalifine, su-i zan bahaneleriyle tercih etse, muharriki siyasetçiliktir. Hem umumun mâl-ı mukaddesi olan dini, inhisar zihniyetiyle kendi meslektaşlarına daha ziyade has göstermekle, kavî bir ekseriyette dine aleyhdarlık meyli uyandırmakla nazardan düşürmek ise, muharriki tarafgirliktir."

Diyelim ki bir "Avcılar Kulübü" kurdunuz. Bu kulüp toplumu bölmez, toplumdan bir kısmını avcılığın aleyhine geçirmez, avcılığa zarar vermez, bilâkis avın daha verimli ve hayvanlara daha zararsız mevsimde yapılması gibi nice hususlarda hizmet eder. Bu kulübe avcı olanlar girer, avcı olmayanlar girmez.

Toplumda herkes avcı değildir. Dolayısıyla böyle bir kulüp toplumun birlik ve beraberliğini bozmaz, insanların avcılığa olan ilgisini yanlış mecralara sürüklemez, toplum içinde tarafgirlik doğurmaz.

Din, Umumun Malıdır

Oysa din, umumun malıdır. Toplumumuzun doksan dokuzu Müslüman'dır.