Nahit Bey: "İşaratü'l İ'caz sayfa 249'da "...vahiyde vasıtanın bulunduğuna işaret olduğu gibi 'bima erakellah' de müfred hükmünde olan Lafz-ı Celâl, manaları ilham etmekte vasıtanın bulunmadığına işarettir' deniliyor.

Sayfa 251'de ise "melaike arzın müekkelleri bulundukları cihetle arz, onların idaresinde olur" deniliyor. Bu ifadenin, Cenab-ı Hakk'ın "rububiyetinde, icadâtında ve icraatında şeriki ve naziri yoktur." hükmüyle te'lifi nasıl olmaktadır Arz melaikenin idaresindeyse, rububiyet ve icraatta şerik olmayış nasıl oluyor Bu konuda bir açıklama yapar mısınız"

Melekler Allah'ın Kullarıdır

Allah'ın ortağı, şeriki, zıddı, niddi yoktur evet. Ne terbiye ediciliğinde, ne icraatında, ne icadatında... Melekler Allah'ın şeriki ve ortağı değildirler. Melekler Allah'ın kuludurlar. Bütün işleri Allah'a kulluk yapmaktır.

Melekler yeryüzünün vazifelileridirler. Bu cihetle yeryüzü onların idaresindedir.

Melekler yeryüzünde müekkeldirler, vazifelidirler; fakat Rab değildirler, icattan elleri mahrumdur, Allah izin vermezse icraat yapamazlar. İcraatlarını ve faaliyetlerini Allah hesabına yaparlar. Allah hesabına yaptıkları her iş onların ibadetleridir.

Bediüzzaman Hazretleri Yirmi Dördüncü Sözde meleklerin görevlerini örnekler üzerinde genişçe açıklıyor. Orada bildiriyor ki, meleklerin yükselmeleri söz konusu değildir. Makamları ve rütbeleri sabittir.

Melekler Feyiz Alırlar

Fakat onların amelleri içinde hususî bir zevkleri, ibadetleri içinde derecelerine göre feyizleri vardır. Onların mükâfâtları hizmetlerinin içindedir. Nasıl bedenli olan insan su, hava, ışık ve gıdadan lezzet alıyor. Nurdan yaratılmış meleklerin mükâfâtlarına da nur kâfidir. Hatta nura yakın olan güzel kokulardan da hoşlanıyorlar.

Diğer yandan meleklerin, Allah'ın emriyle işledikleri işlerde, yaptıkları amellerde, ettikleri hizmetlerde, yaptıkları nezarette, kazandıkları şerefte, Allah'ın mülk ve melekûtünü okumakla hissettikleri nezih zevklerde, Allah'ın celal ve cemal tecellilerini izlemekle aldıkları yüksek nimetlerde öyle yüksek bir saadetleri vardır ki, insan aklı almıyor, insan havsalası kavrayamıyor, melek olmayan bilmiyor.

Melekler Ne İş yaparlar

Meleklerin bir kısmı yalnız ibadet ehlidirler. Yalnız Allah'ı zikrederler. Diğer bir kısmının ibadetleri amelleri içindedir. Bu kısım, -tabir caizse- işçi meleklerdir. Yeryüzü meleklerinin işçi kısmı bir nevi insan gibidir. Bir kısmı çobanlık eder, bir kısmı da çiftçilik eder. Yeryüzündeki canlıların her birine Allah'ın emriyle ve hesabıyla bir vazifeli melek nezaret eder, çobanlık eder. Yeryüzü tarlasında ekilen bütün bitkiler için ve her cins mahlûkat için Allah'ın namıyla nezaret edecek vazifeli birer melek vardır. Rezzakiyet arşına gelen emirleri yüklenmekle ve uygulamakla yükümlü bulunan Mikâil Aleyhisselam bu meleklerin başıdır.